

گسترش و تعمیق فرهنگ قرآنی
وقتی در سیره رضوی و زندگانی امام رضا (ع) و اجداد مطهرش دقیق میشویم، بخشی که برجسته است و به چشم میآید، آموزش و تدریس علوم قرآنی و اخلاقی و تربیت شاگردانی است با تمسک به این علوم که هم خود در زمره نجاتیافتگان باشند و هم هر یک چراغ راهنمایی برای خیل جمعیت تشنه معرفت و حکمت. این روش تربیتی الگویی شده تا امروز آستان مقدس رضوی با استعانت از آن و در زیر سایه نورانی هدایت و توجه امام همام، در این طریق گام بردارد. مرکز قرآن کریم آستان مقدس با همین رویکرد دایر شده است؛ مرکزی که تمام همّ و غمّ آن تربیت نسل قرآنی است؛ دغدغهای که همواره مورد توجه و تأکید مقام معظم رهبری هم بوده است. بر این اساس مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی، فعالیت خود را حول محور رویکردهایی که در ذیل اشاره میشود، آغاز کرده و گسترش داده است:
- طراحی و توسعه شبکه استمرار ارتباطی با قرآنآموزان
- ارتقای کیفیت از طریق رتبهبندی شعب قرآنی
- الگوسازی فعالیتهای قرآنی در ایران و كشورهای اسلامی
- تأکید بر توسعه فعالیتهای قرآنی خانواده رضوی
- گسترش جغرافیای فعالیتهای قرآنی در خارج از کشور به صورت خودگردان
- تأکید بر تبلیغ و ترویج قرآن با استفاده از تکنولوژیهای نوین و ظرفیت رسانه و فضای مجازی
رویکردهای قرآنی مذکور در قالب طرحهای آموزشی زیر مورد توجه قرار گرفته است:
طرح آموزش عمومی و تخصصی قرآن کریم
این طرح بزرگ در قالب ۲ طرحِ «شمیم تلاوت رضوی» و طرح ملی «تلاوت شبابالرضا (ع) » به اجرا درآمده است.
الف: در طرح شمیم تلاوت رضوی، کلاسهای آموزش قرائت قرآن کریم با هدف گسترش و ترویج فرهنگ قرآنی و فراگیر شدن آموزشهای عمومی و بهرهبرداری هر چه بهتر از اوقات فراغت دانشآموزان و خانواده آنها، در مساجد سطح شهر به اجرا در آمده است.
این طرح در چهار سطح روخوانی، روانخوانی، تجوید مقدماتی و تجوید تکمیلی ویژه افراد 8 تا 15 سال و افراد بزرگسال بالای 15 سال برای برادران و خواهران برگزار میشود. از ابتدای سال جاری تعداد 1050 نفر در این دوره ثبت نام کردهاند. همچنین ۱۸۰۰ کودک و نوجوان از طرح استعدادهای قرآنی بهرهمند شدهاند.
ب: دومین طرح، یعنی طرح ملی تلاوت شباب الرضا (ع) با هدف کشف و پرورش استعدادهای قرآنی در میان کودکان و نوجوانان دختر و پسر 8 تا 14 سال به اجرا درآمد. بر اساس این طرح مرکز قرآن کریم با مشارکت معاونت قرآن و عترت وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به برگزاری دورههای آموزش تخصصی قرآن کریم میکند. در پایان این دورهها، قرآن آموزان قادر خواهند بود در سطح یک قاری ممتاز در سطوح مختلف به قرائت قرآن کریم بپردازند. از ابتدای سال جاری تعداد 1800 نفر در این دوره شرکت کردهاند.
من قرآن را دوست دارم
طرح نهضت ملی آموزش قرآن کریم با عنوان «من قرآن را دوست دارم» به عنوان اولین اقدام مشترک فعالیتهای قرآنی اعتاب مقدسه و بقاع متبرکه ایران اسلامی پس از کارشناسیهای فراوان در سال ۱۴۰۰ اجرایی شد. هدف از اجرای این طرح که 35000 نفر تاکنون در آن شرکت کردند، گسترش آموزش قرآن کریم و ارائه پشتیبانی آموزشی در رشتههای مختلف توسط اساتید مجرب به صورت مجازی است و شرکت کنندگان پس از کسب گواهینامه معتبر آموزشی در قرعه کشی جوایز نقدی طرح شرکت خواهند کرد.
برگزاری دورههای آموزشی مهدالرضا(ع)
این طرح با پیشینهای ۲۵ ساله، روخوانی قرآن کریم را به روش قصه و بازی به نونهالان پنج سال تمام در سراسر کشور آموزش میدهد. سالیانه بیش از 20 هزار نفر در کلاسهای آموزشی به دو صورت حضوری و مجازی ثبت نام کرده و از مزایای آن بهره مند میشوند. در این طرح که به صورت یک روز در میان و با حداکثر 180 ساعت آموزشی به اجرا درمیآید، قرآنآموزان نونهال ضمن ایجاد انس و الفت با امام رضا(ع) قادر به روخوانی قرآن کریم با لهجه عربی و رسمالخط عثمان طه خواهند بود . با احتساب قرآنآموزان سال تحصیلی 1400 - 1401 بیش از 37000 نفر نونهال قرآنی تاکنون در این دوره شرکت داشتهاند.
دورههای آموزشی تفسیر و تدبر در قرآن
مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی همچنین در راستای توسعه سبک زندگی قرآنی و آشنایی عموم اقشار جامعه با معارف و مفاهیم بلند و عمیق قرآن کریم، اقدام به برگزاری دورههای آموزشی تدبر در قرآن کریم، تفسیر و مهارتهای بیان تفسیر ویژه عموم و نخبگان قرآنی علیالخصوص طلاب علاقهمند به علوم قرآنی کرده است. با احتساب قرآنآموزان دورههای شباب و تحفیظ و شمیم تاکنون 3000 نفر در دورههای عمومی و تخصصی این دوره شرکت کردهاند.
طرح ملی تحفیظ رضوی
این طرح با بهرهمندی از استادان، نخبگان و مربیان برجسته کشور در رشته حفظ قرآن کریم و با هدف ساماندهی شیوههای آموزش و تربیت حافظان قرآن کریم تدوین شده و با حمایت از مؤسسات و تشکلهای قرآنی دارای تجربه در امر آموزش حفظ و جهت دهی عموم علاقه مندان به حفظ قرآن کریم اجرا میشود. طرح تحفیظ رضوی (روزانه و شبانهروزی) توسط مؤسسات قرآنی توانمند با نظارت مرکز قرآن کریم مدیریت میشود. در سالی که گذشت بیش از 1300 نفر در این دوره ثبت نام کرده و حاضر شدهاند.
ایجاد شبکه تجربیات قرآنی
اما مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی، طرح و برنامههای دیگری هم با رویکردهای ایجاد شبکه تجربیات قرآنی در سطح عام جامعه و تأکید بر بهرهگیری از ظرفیت نخبگان، تشکلها و مؤسسات قرآنی در گسترش ضریب نفوذ برنامهها داشته است. این برنامهها در قالب برگزاری دورههای تربیت مربی، برگزاری کرسیهای تلاوت رضوی در سطوح استانی و ملی، برگزاری جشنواره و نمایشگاه قران کریم، تولید محتوای قرآنی و ورود به حوزه چاپ، نشر و شناسایی و حمایت و اهدای مصحف شریف بوده است.
در بخش دورههای تربیت مربی که در رشتههای مهدالرضا (ع)، آموزش و حفظ قرآن کریم و تربیت مدرس جلسات سنتی در سراسر کشور و به دو صورت مجازی و حضوری برگزار شده است، تاکنون صدها نفر در بیش از ۷۰ دوره برگزاری شرکت کرده و بهرهمند شدهاند. در بخش کرسیهای تلاوت رضوی در سطوح ملی و استانی هم که با هدف اقدام عملی در راستای اجرای فرامین مقام معظم رهبری مدظلهالعالی در خصوص توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی و ایجاد بستر لازم برای استماع قرآن کریم با حضور آحاد مردم، با همت خادمیاران قرآن کریم و دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در سراسر کشور اجرا میشود، طی سال گذشته بیش از 1500 کرسی تلاوت محلی، شهری، استانی و ملی به مناسبتهای گوناگون برگزار شده است. در بخش جشنواره و نمایشگاههای قرآن کریم هم میشود به برگزاری 7 نمایشگاه در طی سال گذشته به مناسبتهای ملی و مذهبی اشاره کرد.
همچنین در راستای تولید محتوای قرآنی متناسب با نیاز جامعه، مرکز قرآن کریم رضوی، ضمن فراهم کردن بسترهای لازم در زمینه تولید محصولات و محتوای قرآنی اعم از تولید کتابهای آموزشی، نرم افزار، بازی، تواشیح، همخوانی و.... گامهای مؤثری برداشته است.
و در نهایت اینکه این مرکز در حوزه چاپ، نشر، شناسایی و حمایت و اهدای مصحف شریف هم ید طولایی دارد، طوری که از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۱۰ هزار جلد آماده و اهدا شده است. در این طرح مرکز با بهرهمندی از ظرفیتهای مردمی و خادمیاران اقدام به جمعآوری نذورات، خیرات، و موقوفات مرتبط با چاپ مصحف شریف کرده و پس از چاپ قرآن و بر اساس نیازهای احصا شده از سراسر کشور، اقدام به توزیع هدفمند آنها میکند.