ما را دنبال کنید
تلاشی ۷ ساله برای ارائه نسخهای ۱۴۰۰ ساله از قرآن کریم
رونمایی از «مصحف مشهد رضوی»
مصحف مشهد رضوی کامل ترین مجموعه دستنویس قرآن به خط حجازی از سده نخست هجری با قدمت ۱هزار و ۴۰۰ سال است که آبان ماه ۱۴۰۲ با حضور حجت الاسلام والمسلمین مروی تولیت آستان قدس رضوی، حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی مدیرموسسه آل البیت احیاء التراث و نماینده آیت الله العظمی سیستانی در ایران و جمعی از علما، اندیشمندان اسلامی، مسئولان فرهنگی و اساتید دانشگاه در محل تالار قدس کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی رونمایی شد.
کاملترین مصحف سده نخست هجری با ۲۵۲ برگ
نسخههای قرآنی به جا مانده از نخستین قرون اسلامی سندی برای شناخت تاریخ کتابت و قرائات قرآن کریم هستند، بر این اساس نسخههای هرچه قدیمیتر شاهدی صریح تر و ارزشمندتر برای شناخت کهنترین رویدادهای مرتبط با تاریخ متن و کتابت قرآن به شمار میآیند.برخی از این اسناد و مدارک، دانشهای گذشته ما را تایید میکنند و پاره اطلاعات گذشته ما را بازسازی میکند. مصحف مشهد رضوی با ۲۵۲ برگ کامل ترین مجموعه اوراق از یک قرآن کامل از سده نخست هجری در سراسر جهان است که بیش از ۹۵ درصد متن قرآن را در بر دارد. با توجه به ویژگیهای متنی این مصحف ویژگیهای رسم، غرائب املایی، اختلاف قرائات، چینش یا ترتیببندی سورهها، و نهایتاً بر پایه آزمایشهای متعدد کربن ۴۱ روشن شده است که بخش اصلی این نسخه در دورانی بسیار زود هنگام و در سده نخست هجری کتابت شده است.
وقف شده به حرم رضوی در اواخر قرن ۵ هجری
ابعاد مصحف مشهد رضوی در قطع بزرگ حدوداً ۵۳ در ۰۵ سانتی متر است که بر روی پوست در سده نخست هجری در مدینه یا کوفه کتابت شده و تا چند دهه بعد احتمالاً در کوفه بوده است.
این اثر در قرون بعدی به خراسان انتقال یافته و در اختیار عالمان نیشابور بوده است در اواخر قرن پنجم هجری مالک این نسخه با نگارش وقف نامه در آغاز نسخه آن را بر حرم امام رضا وقف کرده است.
یادداشت واقف و مالک نسخه مصحف مشهد رضوی در هنگام وقف متعلق به اواخر سده پنجم هجری بوده است که مطابق بر آن این مصحف در دو جلد مجزا تدوین و صحافی شده بوده که اکنون پس از گذشت ۹ قرن دو بخش آن در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری میشود.
شاخصه های خط حجازی
مصحف حجازی کهنترین دستنویسهای قرآنی به جا مانده از سده نخست و اوایل سده دوم هجری هستند که در ظاهر خط آن ها حالت مایل به سمت راست است. این مصاحف شناخته شده در سراسر جهان به کمتر از ۰۵ نمونه میرسد که از برخی از آن ها مثلاً قرآن بیرمنگام تنها دو یا چند برگ باقی مانده است.با انجام برخی پژوهشهای نسخه شناسی طی ۰۱ سال گذشته جایگاه و اهمیت این اثر منحصر به فرد در میان سایر قرآنهای کهن کتابخانه آستان قدس رضوی بیشتر هویدا شده است.
معرفی نسخه برگردان شده مصحف مشهد رضوی
متن کامل مصحف مشهد رضوی اکنون با تحقیق، توضیحات و مقدمه مشروح به دو زبان عربی و انگلیسی از سوی موسسه آل البیت لاحیاء التراث در سال ۱۰۴۱ الی ۲۰۴۱ شمسی (۲۲۰۲-۳۲۰۲ میلادی) به صورت فاکسیمیله منتشر شده است. چاپ فاکسیمیله مصحف مشهد رضوی همراه با پژوهش های نسخه شناسی متنی و تاریخی درباره کلمات و آیات قرآنی در این مصحف صورت پذیرفته است.
تصویربرداری با کیفیت عالی، چاپ نفیس بر روی کاغذ گلاسه مات، مدیریت رنگ در طراحی و چاپ و سرانجام جلد سازی قاب سازی و صحافی منحصر به فرد از دیگر ویژگیهای نسخه برگردان مصحف مشهد رضوی است همچنین این که این نسخه نفیس با پیشگفتاری از سید جواد شهرستانی آغاز شده است.
اهدای «مصحف مشهد رضوی» به مراجع عظام تقلید
آستان قدس رضوی پس از ۷ سال پژوهش محتوایی و آمادهسازی فنی، با همت «مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث» و کتابخانه آستان قدس رضوی نسخه ای از این مصحف را در قالب چاپ فاکسیمیله (مطابق اصل) به صورت بسیار نفیس برای عرضه به مجامع علمی جهان و محققان داخل و خارج کشور به انتشار رسانده است، نسخهای از این مصحف نفیس ۱۴۰۰ ساله را به برخی از مراجع عالیقدر همچون آیت الله العظمى وحید خراسانی، آیتالله نوری همدانی و آیتالله سبحانی اهدا کرد.
برچسب ها : مصحف مشهد رضوی مراجع عظام تقلید تاریخ
