
نقشی نیکو از بانوان ایران زمین در درگاه رضوی ؛
قدمت ۵۰۰ ساله وقف بانوان به آستان حضرت رضا
بانوان در طول سالیان مختلف توانسته اند مسئولیتهای مهم و اساسی را عهده دار شده و در کنار مردان در زمینه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، تجاری و ... گامهایی را بردارند، . تا به آنجا که امروزه بانوان نقش پررنگتری در عرصه های ایفا نموده و این رشد نقش و ارتقای حضور در عرصه اجتماعی، جامعه، موجب مشارکت بیشتر آنها در سنت حسنه وقف شده است. در این میان، کم نیست تعداد بانوانی که نامشان در فهرست بلند بالای واقفان آستان قدس رضوی ثبت شده است. زنان و مادرانی که نه تنها در وقفهایی که مردان داشتند، اثرگذار بودند بلکه از مال و داراییهای خود نیز در مسیر ارائه خدمات به زائران و توسعه صحن و سرای رضوی گذشتند. این بانوان با قلبی مالامال از ارادت به امام خوبیها(ع)، ایثار و ازخودگذشتگی در این مسیر وارد شدند.
این بانوان بخشی یا تمامی اموال و مستغلات خود مانند زمین، مغازه، منزل و آپارتمان را بر آستان قدس رضوی وقف کردند و یا با اهدای مبالغی نقدی در وقفهای مشارکتی این آستان مقدس سهیم شدند.
«وقف» نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که اهتمام بانوان ایرانی را به خود جلب کرده و موجب شده تا آنها با نگاهی تیزبینانه این سنت نیکو را پذیرفته و به آن لبیک گویند. به وقفنامههای متعدد که نگاه میاندازیم نام بیش از ۸۰ بانوی ایرانی در اسناد موقوفه آستان قدس رضوی حضور دارد که با خلوص نیت تلاش کردند تا تمامی یا بخشی از داراییها و اموال خود را برای این امر نیکو و مقدس اختصاص دهند.
قدمت حضور بانوان واقف به قرن ۹ هجری قمری باز میگردد که بسیاری از این بانوان خیراندیش اموال خود را وقف کرده و زمینههای گوناگونی برای مصرف عواید موقوفه خود در نظر گرفتهاند. بیشتر موقوفات بانوان برای این آستان مقدس اموال غیر منقول از جمله املاک، اراضی، باغ، مغازه و منزل بوده که در سالهای اخیر آپارتمان نیز به این مجموعه اضافه شده است.
«ذوالقدر»؛ قدیمیترین بانوی واقف رضوی
بررسی اسناد و وقفنامههای متععد بارگاه ملکوتی امام رضا نشان میدهد «بیگآغا خانم ذوالقدر» بانوی قزوینی قدیمیترین واقفه آستان قدس رضوی به شمار میآید که در سال ۹۹۷ هجری قمری تمامی موضع سلیمان آباد قزوین را برای آستان قدس رضوی و حرم مطهر
ثامن الحجج وقف کرده است، او در وقفنامه خود آورده که درآمد امور مزبور به مصارفی مانند تعمیرات، فرش، زوار، حفاظ حرم مطهر، طلاب و فقرا برسد.
«سیمین تاج ایلخان» و پیشگیری از هزینههای گزاف درمانی
«سیمین تاج ایلخان» از زنان نیکوکار تهرانی بود که میتوان به عنوان یکی دیگر از واقفان آستان قدس رضوی از او نام برد که دارایی و اموالش را برای تقرب به خداوند متعال، سلامتگستری و پیشگیری از هزینههای گزاف درمانی وقف کرده است.
بانو ایلخان عرصه و اعیان ۶ دانگ یک دستگاه آپارتمان واقع در تهران را برای مصارف هزینههای بهداشت و درمان بیماران بیبضاعت و ایتام یا به هر نحوی که متولی صلاح بداند، در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی وقف کرده تا درآمد آن برای امور نامبرده به مصرف برسد.
«بدر النساء خانم»؛ وقف دکان طباخی
۱۳ بانوی مشهدی اموال و دارایی خود را برای آستان قدس رضوی وقف کردهاند که در این میان نخستین واقفه «بدر النساء خانم» در سال ۱۰۷۷ هجری قمری بوده که یک باب دکان طباخی در مشهد را برای روشنایی و مصارف مرتبط وقف آستان قدس رضوی کرده است.
در سال ۱۳۸۸ شمسی مجتمع آموزشی مرحومه بانو واعظ طبسی برای محصلین و دانشآموزان در محله خواجهربیع مشهد و از محل ماترک آن مرحومه و حق التولیه مرحوم آیتالله واعظ طبسی احداث گردید.
««احترام السلطنه قهرمانی» و بیمارستان منتصریه
یکی از نوادگان قاجار معروف به حاج محمد حسن منتصر الملک حدود ۹۵ سال پیش ۵ پارچه از املاک خود که شامل همتآباد، جعفرآباد، ریوند، مستعلی و قربه فتحآباد واقع در جلگهرخ و بلوک سنگان بود را در زمان حیات به همسرش بانو رابعه خانم ملقب به «احترام السلطنه قهرمانی» مصالحه و واگذار میکند. به این شرط که همسرش با فروش بخشی از املاک صلح شده به احداث بیمارستانی در مشهد به نام منتصریه اقدام کند.
بانو رابعه خانم نیز با توجه به نیت مرحوم محمدحسن، از محل فروش از عین المال، بیمارستانی در مشهد مقدس تاسیس و پس از کسر مخارج ساختمان و تهیه لوازم مورد نیاز، دیگر درآمد این املاک را برای هزینه روزانه بیمارستان اختصاص میدهد.
برچسب ها : رضوی آستان منتصریه