ما را دنبال کنید
وقفنامه «گوهرشادبیگم» سندی جامع و کامل
جامع ترین و کامل ترین وقف نامه ها به لحاظ متون و ... متعلق به مسجد گوهرشاد است. از سال ۱۱۳۵ تا سال ۱۱۸۲ قمری به مدت ۴۷ سال اسنادی از این مسجد در دوره صفویه و افشاریه باقی مانده که در گنجینه آستان قدس رضوی نگهداری
میشود.
پادشاهان صفوی علاقه خاصی به اهل بیت داشتند. پس از آن که ازبکها از خراسان اخراج شدند، تشیع در این منطقه مستقر و اسناد مسجد مرتب و منظم میشود، اسنادی که حتی در مورد سنگکاری و گچکاری مسجد نیز اطلاعاتی به جا گذاشتهاند. با وجود اینکه حادثه زلزله در مشهد خسارت سنگینی به مسجد وارد میکند، اما با موقوفات خوب و منظم این بنا تجدید میشود و تاکنون سرپا مانده است. وقفنامه گوهرشادبیگم، قدیمیترین وقفنامه مال غیرمنقول در آستان قدس رضوی است. او در این وقفنامه مفصل، رقبات و روستاهای فراوانی را وقف امور خیریه و نگهداری اماکن متبرکه کرده است که بسیاری از این موقوفات همچنان فعالاند و درآمد آنها، مطابق نظر واقف، هزینه میشود.
گوهرشاد بیگم در وقفنامه خود، درآمد موقوفات ارزشمندش را به این مصارف اختصاص داده است «از مجموع درآمد رقبات، یک عشر، حقالتولیه متولی»، «یک عشر دیگر برای کارکنان و ضابطان و عمال و معمار بقاع»، «مابقی درآمد صرف عمران و آبادی مسجد گوهرشاد شود».
مسجد جامع گوهرشاد مشهد از محل موقوفات، دارای درآمد است که صرف تعمیرات و هزینههای جاری مسجد میشود. علاوه بر موقوفات خاص که توسط گوهرشاد بیگم و در هنگام تأسیس (به سال ۸۳۹ قمری) مسجد وقف شده، چندین فقره املاک مزروعی، باغات، اراضی و مستغلات شهری نیز بعدها توسط افراد نیکوکار وقف شده است.
در راستای این اتفاق زنان دیگری از جمله حاجیه آغاشاهزاده خانم، همسر حاج سید عبداللّه متولی و دختر سهام الملک، موقوفهای شامل یک باب دکان واقع در حاشیه خیابان علیا، در سال ۱۳۱۵ قمری وقف کرده است. همچنین موقوفه بانو اُمّی نصف از یک باغ واقع در ابرده جهت تأمین مخارج مسجد، در سال ۱۳۲۳قمری از دیگر موارد وقف شده توسط زنان است.
