مرکز ارتباطات‌و رسانه

ما به لحاظ تاریخی، فرهنگی و اجتماعی در دوره تاریخ عجیبی به سر میبریم. در دوره استیلا و احاطه رسانه و ذائقهسازی ابر قدرتهای رسانهای برای دور افتادهترین اجتماعات انسانی، در دوره عادیسازی انحرافات اخلاقی و جنسی در حکومت‎ها به نام «آزادی بشر» و «انتخاب آزادانه»، در دوره سرعت، تغییر و استرسهای ناشی از آن، در دوره کمرنگ شدن ارزش زن، خانواده، ازدواج، ترویج گسترده فردیت و ... که در آغاز قرن جدید زمانه عجیب و پیچیدهای ساخته است.

اگر ۱۰۰ سال پیش زنان این سرزمین در مقابل کشف حجاب رضاخانی به مبارزه برخواستند و سالها خانهنشینی و حتی مبارزه تا پای جان برای حفظ چادر را تجربه کردند، اگر ۵۰ سال پیش با مشتهای گره کرده و روسریهای گره خورده، زنان پیر و جوان برای براندازی حکومت فاسد شاهنشاهی به خیابان‎ها آمدند و تا سرایش نوید پیروزی از پا ننشستند، اگر با شروع ۸ سال جنگ تحمیلی مادران صبور این سرزمین پسران رعنای خود را به جبههها فرستادند و خود در پشت جبهه به واژههای صبر و متانت معنای عمیق تری بخشیدند... امروز اما زمانه دیگری است.

آستان قدس رضوی به عنوان یکی از نهادهای متولی فرهنگ، خود را در قبال شرایط امروز جامعه مسئول و متعهد میداند و صرف نظر از جایگاه معنوی و متعالیاش در حفظ و گسترش معنویت، اخلاق و سیره رضوی، با انتشار کتاب و فرآوردههای محتوایی مکتوب نقش بسیار مهم و اثرگذاری در حوزههای تربیتی و اعتقادی ایفا میکند، در حقیقت میتوان گفت در ایجاد سلایق فکری و عقیدتی هیچ چیز به اندازه کتاب و آنچه میخوانیم در ذهن و ضمیر انسانها تأثیرگذار نیست.

«به نشر» انتشارات آستان قدس رضوی با درک فضای فرهنگی و جریان اعتقادی جامعه و ضرورت تغییر و نوسازی در ادبیات گفتمان دینی، از ۵ سال گذشته نسبت به تغییر رویکردهای محتوایی و چرخش موضوعی به سمت موضوعات مرتبط با حوزه معارف اسلامی و سبک زندگی ایرانی-اسلامی ، برنامهریزی اجرایی و عملیاتی گستردهای را آغاز کرد و انتشارات منتسب به عالم آل محمد با صرف نظر کردن از چاپ کتب پر تیراژ و پر مشتری حوزه عمومی، به مرور به ناشر تخصصی تبدیل شدکه عمده آثارش در موضوعات امام رضاو زیارت، سبک زندگی ایرانی-اسلامی ، معارف اسلامی و اهل بیت(ع)، ادبیات پایداری و گفتمان انقلاب اسلامی برای سنین مختلف محصور و محدود شده است.

در کنار توجه به این موضوعات اصیل و مورد نیاز جامعه اسلامی، موضوع ادبیات دینی به عنوان کلان طرح محتوایی انتشارات انتخاب شد تا با استفاده از ظرفیت گسترده نویسندگان و تصویرگران متعهد، زبان جادویی داستان به عنوان راهی برای انتقال معارف ناب اسلامی انتخاب و مورد بهرهبرداری قرار گیرد.

اکنون که به پشت سر و ۵ سال مسیر طی شده نگاه میکنیم، قفسه کتابهای چاپ شده در موضوع زن و خانواده و حجاب و عفاف با بیش از ۵۰ اثر خواندنی، چاپهای متعدد آثار کودک در موضوعات تربیت دینی و حجاب و استقبال خانوادهها از کتابهایی با موضوع تحکیم خانواده و روابط همسران نشان میدهد راه طی شده، اگرچه پر فراز و نشیب و دشوار، اما با موفقیت طی شده است و البته این راه تمام نشدنی است و مسیر خلاقیت، کشف ادبیات و دریچههای تازه برای بیان گفتنیها، نامحدود و نامتناهی است.

رمانهای «اوسنه گوهرشاد»، «مردمان قصه کنند» و «آژان برازنده» کتابهایی هستند که در خصوص واقعه کشف حجاب در دوره رضا خان نگاشته شدهاند و قهرمانان کتاب زنانی هستند که تا همیشه تاریخ الگوی زنان مسلمانند.

چهار کتاب «خانم ماه»، «تا ابد با تو میمانم»، «آخرین فرصت» و «لیلی منم» در زمره ادبیات شفاهی و ناداستانهایی هستند که روایت دو زن، دو همسر و دو مادر را با زبانی شیرین و مادرانه بیان میکنند. زنان این ۵ کتاب، زنان ایرانی تاریخساز هستند که در لابهلای کاغذهای کتاب جاودانه شدهاند.

یکی از مهمترین اتفاقات زندگی دختران مسلمان، رسیدن به سن تکلیف و آغاز باشکوه مسلمانی است. اگرچه در این زمینه کم و بیش آثاری نگاشته شده است اما این بار در «مجموعه قصههای حنانه»، قهرمان داستان دخترکی است که در آستانه سن تکلیف قرار دارد و در کتابی ۱۲ جلدی چالشهای رسیدن به سن تکلیف را با زبان داستان بیان میکند.

به نشر بیش از ۲۰ اثر با موضوع سبک زندگی ایرانی اسلامی منتشر کرده است، چراکه اعتقاد و باورش بر این بوده که خانواده مهمترین و اصلیترین عنصر برای ایجاد جامعه سالم است. از این رو کتابهای حوزه زناشویی، ازدواج و انتخاب همسر و مدیریت روابط همسران مانند «کلید روابط پایدار در زندگی زناشویی»، «خانه آرام»، «سبک زندگی اسلامی» و «آموزش پیش از ازدواج» از موضوعات مورد توجه به نشر است. همچنین علاوه بر این انتشار بیش از ۱۰ کتاب در حوزه تربیت کودک مانند «تربیت کودک سالم»، «کودک آرام»، «رشد اجتماعی کودک من» و... از اقداماتانتشارات آستان قدس رضوی در راستای اشاعه الگوی تربیت دینی در جامعه است.

 «اوسنه گوهرشاد» راوی بخشی از زندگی گوهرشاد بیگم

کتاب «اوسنه گوهرشاد» به نویسندگی سعید تشکری؛ رمانی فانتزی است که از دوران زندگی گوهرشاد بیگم آغاز میشود و خوانندهاش را از وقایع زمان ساخت مسجد گوهرشاد در حرم مطهر امام رضا به دهه ۴۰ شمسی میآورد و واقعه کشف حجاب رضاخان و قیام مردمی را نیز روایت میکند. گوهرشاد؛ شاه بانوی ایلخانی است که به دلیل ارادت به ضامن آهو، موقوفات بسیاری در مشهدالرضا از خود به جای گذاشت که معروفترین آنها «مسجد گوهرشاد» است. ماجرای اصلی کتاب حادثه کشتار مردم در این مسجد است؛ حادثهای که در پی فرمان کشف حجاب به وقوع پیوست.

 «خانوم ماه» داستان واقعی همسر یکی از شهدای عالی مقام

خانم ناز علی نژادیان که توسط همسرش خانم ماه نامیده شد، همسر سردار شهید حاج شیرعلی سلطانی و خواهر شهید صادق علی نژادیان از بانوان فعال پشتیبانی جنگ است که خاطراتش در کتاب ۳۶۴ صفحهای «خانومماه» به قلم ساجده تقیزاده نویسنده جوان شیرازی به رشته تحریر در آمده است. کتاب خانوم ماه داستان واقعی زندگی خانم ناز علینژاد است که روند زندگی وی و فرزندانش را پس از شهادت همسر بیان میکند. این کتاب یکی از پرفروشترین رمانهای بهنشر است که برای اولین بار در سال ۱۳۹۹ منتشر شد و هماکنون چاپ هفتم آن در دسترس است. زندگی خانم علینژاد از لحاظ ظرفیت دراماتیک و سبک زندگی بسیار قابل توجه بوده و رسالت اصلی این بانو پس از شهادت شهید در سال ۶۰ و بعد از به دنیا آمدن فرزندش عمار ۴۰ روز پس از شهادت همسر آغاز میشود.

 «تا ابد با تو میمانم»؛ روایتی عاشقانه و ماندگار

کتاب «تا ابد با تو میمانم» عاشقانهای است که به نویسندگی مریم عرفانیان به رشته تحریر درآمده و به نقش مهم «زنان» در ۸ سال دفاع مقدس میپردازد.

این کتاب روایتی ماندگار از همراهی همسری دلسوز در ۸ سال دفاع مقدس و حکایتی عاشقانه از لیلی و مجنون قصهها اما در زندگی واقعی است. سبک روایی این اثر خاطره نوشت است و در ۲۶ فصل به بازگویی زندگی مریم مقدس همسر جانباز اکبر نجاتی میپردازد.

این کتاب با شرط دختری ۱۶ ساله که آرزو داشته همسرش در خط مقدم جنگ باشد، آغاز میشود. خاطرات مریم مقدس عاشقانهای آرام است که سبک زندگی اسلامی در آن منعکس شده و لایههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و حماسی جنگ را در خود دارد.

 «لیلی منم»؛ روایت زندگی عاشقانه یک همسر جانباز

کتاب «لیلی منم»، روایت زندگی عاشقانه توأم با درد و سختی راضیه فدایی همسر جانباز شهید مهدی سورچی است که در ۱۹ سالگی علیرغم مخالفتهای خانواده و اطرافیان تصمیم به ازدواج با جانباز ۷۰ درصد میگیرد.

مریم عرفانیان نویسنده این کتاب میگوید «من در سال ۱۳۸۵ با جانباز مهدی سورچی مصاحبه گرفتم و آبان همان سال ایشان به شهادت رسیدند. بسیار متاثر شدم، سالها بعد بنا به درخواست خانم فدایی، تصمیم گرفتم داستان زندگی این شهید را بنویسم. مصاحبه با خانم فدایی از سال ۹۸ شروع شد و نگارش اثر بیش از ۲ سال به طول انجامید». قالب این اثر خاطره شفاهی به سبک رمان است که در آن تمام حالات، مستندات، تصاویر و توصیف، تاریخ و ... از راوی گرفته شده است.

 «ماه در آینه»؛ داستانی دخترانه

کتاب «ماه در آینه»، داستانی دخترانه و برای دختران نوجوان با قلم امیر مهدی مراد حاصل نوشته شده است. این کتاب برای تمامی دخترانی که هم میخواهند و هم میتوانند نمونه و الگو باشند، توصیه شده است.

داستان مریم دختر نوجوان و مهربانی که با اخلاق و رفتار خود، همکلاسیهایش را با مقوله اخلاق، حجاب، نماز، دعا، پاکی و صداقت دوست میکند و شیوه صمیمی و شیرین ارتباط با خدا را به ما یادآور میشود. این کتاب به شیوهای متفاوت و با قلمی روان به مباحث مرتبط با دختران نوجوان ورود پیدا میکند و در مورد حیا، حجاب و روابط اجتماعی نیز سخن میگوید.

 «دریا و آتش»؛ نگاهی نو به مسئله حجاب

کتاب «دریا و آتش» را ناصر نادری به رشته تحریر درآورده است. این رمان گفتوگوی مجازی ۲ شخصیت خانم معلم و مهناز حول محور فلسفه و چرایی پوشش و حجاب است. مهناز ساکن انگلیس است و در نامههایش درباره مسئله حجاب و آزادی سوالاتی مینویسد.

این کتاب در حقیقت نگاهی نو به فرازهای مهم کتاب مسئله حجاب نوشته متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. در آخرین بخش این اثر، نگاهی اجمالی به زندگی و شخصیت شهید مطهری صورت پذیرفته تا از این رهگذر، انگیزه و شوق مطالعه آثار ارزشمند ایشان برای مخاطب ایجاد شود.

 «شبحی در پشت بام»؛ محتوایی پیرامون عفاف و حجاب

کتاب «شبحی در پشت بام»، به نویسندگی مجید ملامحمدی است که ۱۰ داستان نیمه بلند دارد و با استفاده از صنعت «رد الصدر علی العجز» نوشته است که اتفاقات دوره پهلوی اول و ماجرای کشف حجاب رضاخانی را روایت میکند. هر یک از این ۱۰ داستان از زاویهای متفاوت از دیگری روایت شده و با کلمهای خاتمه مییابد که دقیقاً کلمه آغازین داستان بعدی است.

در هر فصل از خاطرات و خطرات شخصیتهایی پرده برداشته میشود که هر یک در جریان صدور فرمان کشف حجاب دیدگاهها و واکنشهایی داشتهاند و نسبت به آن اقداماتی متفاوت انجام دادهاند. محتوای این کتاب پیرامون عفاف و حجاب است.

کتاب ۱۰ داستان به هم پیوسته دارد که هر کدام پیرنگ و طرح جداگانه دارد ولی تمرکزشان روی یک موضوع است. یکی از ویژگیهای خوب اثر آن است که نگاهی به تاریخ معاصر دارد و خواننده ضمن خواندن داستان، اطلاعات تاریخی خوبی از وقایع رخ داده به دست میآورد.

 «زن و جایگاه ارزشی»؛ تلاشی برای رفع شبهات

کتاب «زن و جایگاه ارزشی» را حسام رضایی به رشته تحریر درآورده است. بخش نخست این کتاب با الهام از متن اولیه مقاله دکتر محمدحسن قدردان قراملکی و دکتر فریبا علاسوند پس از تبیین مفهوم و مبانی انسانیت و جایگاه انسانی زن در فرهنگ و ادیان مختلف، جایگاه ارزشی زن در ملل و دیدگاههای مختلف در مورد آن را مورد بررسی
قرار میدهد.

بخش دوم نیز با الهام از متن اولیه مقاله آقای دکتر عبدالکریم بهجتپور ضمن تبیین نقش الگوی مناسب در جامعه و اندیشه انسان، ویژگیهای زن اسوه در فرهنگ غرب و اسلام را معرفی میکند. بررسی مسائل مختلف مربوط به زنان در عرصههای مختلف اجتماعی، خانوادگی، حقوقی، سیاسی و فرهنگی بر مبنای اندیشه و احکام اسلامی و تلاش برای رفع شبهات موجود، هدفی است که در سری کتابهایی از این دست دنبال میشود.

 «زن و نظام حقوقی»؛ به بیان تفاوتهای زن و مرد میپردازد

کتاب «زن و نظام حقوقی» را سید محمد حسین کاظمینی نوشته است که به مهمترين ویژگی نظام حقوق زن در اسلام میپردازد؛ تفاوت حقوقی زن و مرد . هر چند اصل اشتراك در تكاليف زن و مرد در نظام حقوقی پذيرفته شده، اما بايد توجه داشت كه قواعد حقوقی زن و مرد در بسياری از موارد يكسان نيست که با توجه به حكيم بودن قانونگذار، فلسفه اين تفاوتها نيز حكيمانه خواهد بود.

انديشمندان با انتساب این تفاوتها به خلقت و فطرت به اين نتيجه رسيدهاند كه احكام متفاوت، با توجه به تفاوتهای جسمی و روانی و اصل عدالت توجيهپذير است. در این کتاب تفاوتهای زن و مرد و حقوق ویژه زنان در نظام حقوقی اسلام مورد بحث، بررسی و تبیین قرار گرفته است.

 داستانهای جذاب حجاب در «مجموعه قصههای حنانه»

این مجموعه حاوی ۱۲ داستان در ۱۲ کتاب مجزا با محتوای دینی و اخلاقی است که یکی از پرفروشترین آثار حوزه کودک و نوجوان انتشارات بهنشر در چند سال اخیر به شمار میرود. محور اصلی قصهها دختری به نام حنانه است که با پدر، مادر و برادرش حامد زندگی میکند. حنانه به سنی رسیده که باید از حجاب بداند و آن را
رعایت کند.

علی باباجانی نویسنده کودک و نوجوان با داستانهای این کتاب، دختران را به مراقبت از پوشش و حجاب علاقهمند میکند. همچنین نویسنده در این مجموعه سعی کرده به صورتی غیرمستقیم به سؤالاتی در مورد حجاب پاسخ دهد. حجاب برای حنانه یک مسئله هویتی است تا جایی که حتی عروسکش هم محجبه است، یعنی حجاب برای حنانه درونی شده است.

حتی زمانی که با برادرش نقاشی میکشد خودش را با روسری تصویر میکند. به طور کل نویسنده باید تلاش کند به صورت غیرمستقیم حرف بزند و هرچه در این شیوه موفقتر باشد اثرگذاری کتاب حتی برای مخاطب نوجوان نیز بیشتر است.