مرکز ارتباطات‌و رسانه

 صحن و سرای رضوی در ایام مختلف سال مملو از جمعیت دلدادگان شمس الشموسg است. خادمان آستان قدس رضوی نیز با ارائه خدمات گوناگون همیشه در تلاش و تکاپو هستند تا رسم میزبانی از زائران و مجاوران حضرت دوست را به شایستگی به جا آورند. در این میان، دفاتر پیدا شدگان و خدمات مادر و کودک در گوشه و کنار حرم مطهر، اتاقهای امن و راحتی برای مادران هستند تا زیارتی دلنشین و آرام را تجربه کنند.

 فعالیت شبان هروزی ۹ دفتر پیداشدگان

مجموعه حرم مطهر رضوی برای تسهیل زیارت ارادتمندان حضرت رضاg دفاتر مختلفی را در صحنها و رواقهای این حریم نورانی دایر کرده تا دوستداران خاندان عصمت و طهارتbبتوانند از خدمات آنها در صورت نیاز بهرهمند شوند. از آنجایی که با توجه به توسعه روزافزون اماکن متبرکه رضوی و همچنین حضور پرشور زائران در ایام مناسبتی ممکن است بعضی از آنان به ویژه سالمندان و کودکان در حین حضور در صحن و سرای گسترده حرم مطهر، اعضای خانواده خود را گم کنند، دفاتر پیداشدگان به منظور رسیدگی به امور پیداشدگان و گمشدگان زائران و مجاوران زیر نظر معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی فعالیت میکند. در حال حاضر ۹ دفتر پیداشدگان در صحنهای انقلاب اسلامی، آزادی، کوثر، مسجد گوهرشاد، رواقهای دارالحجه و حضرت زهرا(س)، رینگهای شیخ طوسی و شیخ طبرسی و باب الرضاg فعال است. خدمات این دفاتر با مشارکت حدود ۱۷۰۰ بانوی خادمیار در شیفتهای گوناگون به صورت شبانهروزی ارائه میشود. همچنین تمامی اين دفاتر به وسيله سيستمهای متصل به شبكه به يكديگر مرتبط هستند و زائران گم شده امکان ثبت پیام برای همراهان خود، انجام تماس تلفنی با اقوام و نزدیکانشان و همچنین شارژ تلفن همراه خود به منظور تماس با همراهانشان را در آنها دارند.

همچنین ۵ دفتر پیداشدگان علاوه بر خدمات مذکور، ارائه خدمات ویژه مادر و کودک اعم از امکان استراحت و شیردهی به کودک، تعویض لباس و تعویض پوشک کودک را به بانوان زائر و مجاور این آستان مقدس برعهده دارند. این خدمات در حال حاضر در دفاتر صحنهای انقلاب اسلامی، آزادی، کوثر، شیخ طوسی و همچنین باب الرضاg ارائه میشود.

 مکانی امن برای مادران

در ادامه به دفتر پیداشدگان و خدمات مادر و کودک صحن انقلاب اسلامی میروم که در گوشه صحن در نزدیکی در ورودی از بست شیخ طوسی قرار دارد. وقتی وارد دفتر میشوم دو بانوی خادمیار با رویی خوش پشت باجههای شیشهای دفتر نشسته و پاسخگوی مراجعان هستند. همچنین دو کمد چوبی دیواری که مملو از عروسک، کتاب و سایر وسایل بازی و سرگرمی کودکان است، جلب نظر میکند. در این بین، یکی از خادمان باسابقه حرم مطهر رضوی برایمان از خدمات دفاتر پیداشدگان به مادران میگوید. او از سال ۱۳۷۴ توفیق خدمت در بخشهای مختلف این بارگاه ملکوتی به زائران و مجاوران را داشته و حدود هفت سال است افتخار خدمت در دفاتر بخش رسیدگی به امور پیداشدگان و گمشدگان حرم مطهر را دارد چنانکه در حال حاضر در کشیک چهارم روز، هر هفته سهشنبه شش ساعت در این دفاتر خدمت میکند.

همراه با بانو غلامی در گوشه خلوتی در دفتر صحن انقلاب مینشینم و سر صحبت را باز میکنم. از این خادم باسابقه درباره اهمیت وجود چنین دفاتری در حرم مطهر و خدمت خاص آنان به مادران میپرسم و او پاسخ میدهد: همانطور که میدانید مادر از جایگاه باعظمتی برخوردار است چنانکه در نزد خدای تبارک و تعالی همچون گوهری بسیار ارزشمند است. او علاوه بر انجام وظایف خود به عنوان همسر و مادر در خانواده، در جامعه نیز به ایفای نقش میپردازد.

در محیط حرم مطهر رضوی نیز همچون کانون خانواده به طور معمول کودکان همراه مادر هستند و مسئولیت مراقبت از آنان بر دوش او است. در این بین، وقتی مادری تحت نیازها و احساسات خود در حال زیارت و راز و نیاز با آقا علی بن موسی الرضا(ع)، دچار غفلتی کوچک شده و فرزندش هم شیطنت میکند و از کنار مادر دور میشود، ناگهان مادر در شرایطی قرار میگیرد که فرزندش در کنارش نیست. او با پریشان حالی دنبال کودکش در حرم مطهر میگردد و در نهایت با حالی دگرگون به دفاتر پیداشدگان مراجعه کرده و دست کمک به سوی ما خادمان دراز میکند. در واقع این دفاتر در چنین شرایطی حکم مکان امن را برای مادران دارد.

 انتقال حس مادرانه به کودکان پیداشده

غلامی ادامه میدهد: از سویی دیگر، زمانی که خدام کودکی را سرگردان در حرم مطهر مشاهده میکنند؛ چه گریان و پریشان و چه خوشحال در حال بازی، او را به ما در این دفاتر تحویل میدهند. کودک وقتی وارد دفتر پیداشدگان میشود و بین افرادی ناآشنا قرار میگیرد، تازه متوجه جدایی از مادرش میشود. از این رو ما سعی میکنیم پناه امنی را برای کودک در این مکان فراهم کرده و با رویی خوش و آغوشی گرم پذیرای او شویم و حسی مادرانه را به کودک منتقل کنیم که اگر مادرت الان کنار نیست ما را مثل مادرت بدان چنانکه ما هم مادر هستیم.

او تصریح میکند: عشق و مهر و محبت مادری باید به حدی در وجود و نگاه ما بانوان خادم در این دفاتر متبلور شود که کودک احساس آرامش و امنیت کند.

این بانوی خادم با اشاره به اینکه در کمدهای این دفاتر علاوه بر اسباب بازی، البسه و اقلام بهداشتی و خواب برای مادران و کودکان در حد نیاز وجود دارد، میافزاید: ما پس از اینکه کودک از نظر مهر و عاطفه تأمین شد، به خدمات جسمی او رسیدگی کرده و نیازهای تغذیهای او را فراهم میکنیم و حتی اگر نیاز به تعویض لباس و پوشک داشت اقدام میکنیم. در حقیقت طبق دستورالعملها و شرح وظایف خود عمل کرده و خوشحال هستیم که آقا علی بن موسی الرضا ما را پذیرفته و در خدمت زائران ایشان به ویژه مادران و کودکان هستیم.

 رعایت حریم مادر و کودک

بانو غلامی که خود سه فرزند دارد، بیان میکند: مادران وقتی به دفاتر پیداشدگان مراجعه میکنند و فرزندان خود را از ما تحویل میگیرند، شور و شعف وجودشان را فرا میگیرد و از ما هم بسیار تشکر میکنند. این لحظههای زیبا قابل وصف نیست.او اضافه میکند: اگرچه بیشتر مراجعان ما در این دفاتر مادران و کودکان هستند، اما ما برای سالمندانی که اعضای خانواده یا همراهان خودشان را در حرم مطهر گم کرده و به دفاتر مراجعه میکنند نیز نقش دخترشان را بازی کرده و تمام تلاشمان را برای رسیدگی به وضعیت آنان و آرامششان بکار میبندیم تا با خاطرهای خوب به آغوش گرم خانوادهشان باز گردند.

این خادم حرم مطهر با تأکید بر اینکه دفاتر پیداشدگان نخست پایگاه امنی برای افراد گم شده به ویژه کودکان است، میگوید: ارائه خدمات مادر و کودک از دیگر خدمات بعضی از این دفاتر است. در دفاتر خدمات مادر و کودک، مادر در فضایی مجزا که با کشیدن پرده ایجاد میشود، در محیطی امن و راحت قرار میگیرد که حریم و عفاف او رعایت میشود و با آرامشخاطر میتواند به فرزندش شیر دهد یا او را تعویض کند.

 خدمتی مملو از عشق و معرفت

غلامی درباره وجه تمایز خدمت بانوان خادم در این دفاتر نسبت به سایر بخشهای حرم مطهر رضوی بیان میکند: در این دفاتر، خادم باید نگاه، عشق و حس مادرانه داشته باشد. همانطور که وقتی فرزند خودمان گریه میکند و او را در آغوش میگیریم، در اینجا هم باید با کودکان پیدا شده همچون مادری دلسوز رفتار کنیم.

همچنین او از جمله بانوان خادم بخش دفاتر پیداشدگان حرم مطهر رضوی است که در اجرای طرح زیارتی «یا معینالضعفاg »، یکی از طرحهای باسابقه آستان قدس رضوی مشارکت داشته و به جابهجایی بانوان سالمند و توانیاب برای تشرف به حرم مطهر کمک میکند. این بانوی خادم میافزاید: خاطراتی فراموشنشدنی در دفاتر پیداشدگان و همچنین همراهی با مادربزرگها در این طرح دارم و بسیار خرسندم که یک روز از برنامه زندگیام در هفته به خدمت به زائران و مجاوران آقا علی بن موسی الرضاg
اختصاص دارد.

غلامی با اشاره به اینکه تقریباً زن موفقی در محیط کاری خود در خارج از این آستان مقدس نیز بوده است، خاطرنشان میکند: خدمت در بارگاه ملکوتی رضوی مملو از عشق و معرفت است. در حقیقت این عشق است که شما را به حرم مطهر میکشاند.