ما را دنبال کنید
گذری بر تلاش های ماندگار مؤسس و مبتکر کتاب فروشی های آستان قدس رضوی؛
«دکتر عباس سعیدی رضوانی» ؛ مرد کوشا و بااخلاق کتاب و کتابخوانی
صنعت نشر كتاب در ایران قدمتي بيش از صد سال دارد. از نسل اول انتشاراتي ها که موروثي بودند و نسل دومي که در دهه ۳۰ تا ۵۰ با صفت فرهيختگان و ترجمه آثار غربي با انگيزه آگاهي درباره ادبيات مدرن، شهرت گرفتند بگذريم، به نسل سوم انتشاراتي هايي که پس از انقلاب اسلامي در سال ۱۳۵۷ پا به عرصه ظهور گذاشتند، ميرسيم. اکثر ناشران نسل سوم در تهران فعاليت داشتند و بخش کثيري از تاليفات کشور را منتشر مي کردند که اغلب نياز بخشي از عموم مردم در حوزه آموزشي و ادبي را تأمین ميکرد.
آستان مقدس امام رضا که همواره به عنوان نهادي ديني شناخته شده است در سالهاي نخست دهه ۶۰ شمسي براي توسعه بخش فرهنگي اين سازمان تصميم به تأسیس موسسه چاپ و انتشارات کتب ارزنده و مفيد جهت ارتقاي معرفت ديني و نشر فرهنگ اسلامي، به ويژه نشر کتب موضوعي ائمه معصومين و سيره امام رضا گرفت. در همان سال ها تلاش براي انتخاب فردي که در حوزه نشر و کتاب فعال و کاربلد باشد و سازوکار حوزه چاپ و نشر کتاب را بداند آغاز شد. دکتر عباس سعیدی رضواني که آن زمان عضو شورای فرهنگی آستان قدس رضوی و اولین سرپرست کتابخانه آستان قدس رضوی (پس از انقلاب) در سال ۱۳۵۸ بود، انتخاب شد تا ماموريت تأسیس موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي را برعهده گيرد.
یک محقّق مومن مشهدی
عباس سعیدی رضواني محقق و جغرافیدان برجسته ایرانی است که سال ۱۳۰۶ در شهر مشهد متولد شد. ايشان در دامان مادري پاک دامن و پدري مهربان و با ايمان پرورش يافت و به گواه شاهدان هميشه ارادت قلبی ويژهاي به حضرت رضا داشت. عباس سعيدي رضواني بعد از اتمام تحصیلات در دوره ابتدائی و متوسطه در سال ۱۳۲۶ از دانشسرای مقدماتی مشهد فارغ التحصیل شد و به شغل معلمی مشغول گردید. همزمان با تدريس در تألیف کتب درسی تاریخ و جغرافیا همکاری میکرد. با علاقهاي که به مباحث تاريخ و جغرافيا داشت تصميم به ادامه تحصيل گرفت، به تهران رفت و مدرک کارشناسي خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دريافت کرد. پس از چند سال تدریس برای ادامه تحصیل به آمریکا مسافرت کرد و موفق به دریافت فوق لیسانس از دانشگاه ویسکانسین-مدیسون آمریکا شد و بعد از بازگشت به ایران به ریاست دانشگاه تربیت معلم خراسان منصوب شد. بعد از تأسیس دانشکده ادبیات در مشهد عضو هیئت علمی گروه جغرافیای این دانشکده شد و علاوه بر تدریس، تصدی امور اداری دانشکده را هم عهده دار گردید.وي پس از دريافت مدرک دکتري رشته جغرافياي انساني از دانشگاه پاريس به ايران بازگشت و در سالهای ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ معاون آموزشی دانشکده ادبیات را برعهده داشت و پس از آن به مدت ۴ سال به ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد منصوب گردید.
بازنشستهایی که بازنشسته نشد
دکتر عباس سعیدی رضواني در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد ولی همواره به تدریس و فعالیتهای علمی و پژوهشی در زمینههای مختلف جغرافیایی و اسلامی مشغول ماند. علاوه بر دهها مقاله علمی در موضوع جغرافیای انسانی، کتاب هایی نیز با عناوينی همچون: «کتابهای درسی تاریخ و جغرافیای اول تا پنجم دبیرستان (پنج جلد)» ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۴، «ژاپن؛ بحثی درباره مردم و سرزمین ژاپن»، «سرخس دیروز و امروز»، «بینش اسلامی و پدیده های جغرافیایی؛ مقدمه ای بر جغرافیای سرزمین های اسلامی.» نوشته است. در دوران نهضت انقلاب اسلامی حضوری فعال داشت و با همکاری تنی چند از دوستان تشکیلاتی برای حمایت از خانواده شهدای انقلاب ایجاد کردند که خود در مقیاس کوچک، بنیاد شهید بود.و پس ازتأسیس بیناد شهید، تشکیلات مذکور را تحویل بنیاد داد.
واقف برجسته کتاب و ادب
دکتر سعيدي پس از فراغت از دوران شيرين معلمي و در پی پیروزی انقلاب در سال ۵۸ به عنوان سرپرست کتابخانه آستان قدس رضوي منصوب شد. از ايشان همواره به عنوان يکي از واقفين عمده کتاب به اين کتابخانه نام برده ميشود. عضويت در هیئت امنای کتابخانه آستان قدس رضوی و هیئت امنای کتابخانه و موزه ملی ملک بخشي از کارنامه فعاليت هاي اجرايي ايشان در آستان قدس رضوي است.با همت و تلاش هاي خالصانه دکتر سعيدي رضواني پايه هاي تاسيس موسسه چاپ و انتشارت در آستان قدس رضوي در بهمن سال ۱۳۶۵ بنيان نهاده شد و نام ايشان تا هميشه به عنوان موسس و نخستين مديرعامل انتشارات به نشر و کتاب فروشی های آستان قدس رضوی در تاريخ آستان قدس رضوي ثبت گرديد.دکتر عباس سعيدي رضواني، مردي آرام، با سواد و کوشا بود که براي يارمهربان در آستان قدس رضوي پدري کرد. او در۳۰ مرداد سال ۱۳۷۱ و در ۶۵ سالگي چشم از جهان فرو بست اما خدمات ايشان در حوزه نشر همچنان ماندگار است و بهسوي توسعه و پيشرفت ادامه دارد.
ساختاری که مرهون همت اوست
در سالهاي نخست، انتشارات به نشر توزيع و فروش کتب منتشره در بخشهاي مختلف آستان قدس رضوي را در تهران به عهده داشت اما از اواسط دهه ۷۰ شمسي و به دنبال تشکيل هيات مديره، مجمع تصميم به انتقال دفتر مرکزي شرکت به نشر به مشهد را گرفت. در همين سال ها بود که بخش چاپ و انتشارات شرکت از هم جدا شد و به اين ترتيب فصلي تازه در فعاليت هاي فرهنگي آستان قدس رضوي رقم خورد تا بنابر اساسنامه در عرصه چاپ و انتشار کتاب و خريد و فروش و پخش انواع کتاب در داخل و خارج از کشور ورود کند. اينک به نشر با نگاهي فراگير که منبعث از همان نگرش مؤسس خود است، تلاش دارد تا با ارتقاي سطح کمي و کيفي توليدات و آثار منتشر شده در حوزه های تولید، توزیع و ترویج کتاب به نيازهاي مطالعاتي زائران و دوستداران علي بن موسي الرضا پاسخ دهد.
