ما را دنبال کنید
بهره گیری آستان قدس رضوی از مشارکت های گسترده مردمی برای تجهیز کتابخانه های مناطق محروم کشور؛
نذرکتاب؛ بذر اندیشه و بینش
عبارت «نذر فرهنگی» از عبارات تقریبا نوظهور در ادبیات و فرهنگ جمهوری اسلامی به شمار میآید که چند سالی است در بین اهالی فرهنگ، دغدغه مندان ادبیات و به خصوص علاقهمندان به کتاب مطرح میشود . در بین گفت و شنود های صورت گرفته بیش از هر چیز عبارت نذر فرهنگ به عنوان مجموعه اقداماتی که منجر به رساندن کتاب به مناطق محروم میگردد، شناخته میشود؛ به عنوان مثال تجهیز و راه اندازی کتابخانه های مناطق محروم ، اهدای کتاب به خانواده های بی بضات و کمی عمومی تر تامین نوشت افزار دانش آموزان محروم از مصادیق عمده نذر فرهنگی شناخته می شود؛ این در حالی است که در تعریف «نذر فرهنگی» آمده است: نذر فرهنگی به معنی نوعی نذر است که در آن صرف وقت و قوای فکری افراد مورد توجه است. در این نوع از نذر، فرد ناذر، کاری فکری، خلاقانه، فرهنگی یا تخصصی را برای دیگران انجام میدهد . برخلاف نذرهای عمومی که مورد نذرعمدتاً مادی و شامل مواردی مانند اطعام دیگران است، نذر فرهنگی انجام کاری فرهنگی و فکری برای فرد یا گروهی از افراد میشود و در قالب نذر وقت و مهارت تعریف میشود.
با توجه به اهمیت مقوله فرهنگ و تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر تمرکز بر مسائل فرهنگی طرح «نذر فرهنگی» به عنوان یکی از کارهای ویژه سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی با همکاری انتشارات به نشر و با هدف ترویج و گسترش اقدام به نذر و هدیه فرهنگی بین مردم، کمک به حل بعضی مسائل فرهنگی مشخص از جمله تأمین کتاب مناسب برای مناطق محروم، معرفی و عرضه کتابهای موضوعی زوج های جوان بی بضاعت، تقبل هزینه های تبلیغ و ارائه بن های تخفیف در جهت ترویج کتاب خوب، تأمین نیازهای فرهنگی مهم در مناطق محروم مانند هزینه های مشاوره ، روان درمانی و آشنا سازی با مقولات فرهنگی مانند فیلم و تئاتر و ... در حال اجرا است. اگر چه در این طرح تلاش شده به وجوه مختلف نذر فرهنگی توجه شود؛ اما مقوله کتاب در این بین به دلیل نقش مهم و بی بدیل آن در فرهنگ سازی و ارتقای تمدن بشری ، همچنان در اولویت قرار دارد.
اجرای طرح «کتاب نذری» از سال ۱۳۹۶
سال ۱۳۹۶ پویش مردمی «کتاب نذری» با شعار «میبخشم، پس خواهم بود» توسط به نشر کلید خورد و دبیرخانه این پویش کار خود را در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات بهنشر در مشهد آغاز کرد، این طرح از همان سال ابتدای اجرای خود به سراغ تامین کتاب های کتابخانه های محروم سطح کشور رفت بدین نحو که با مشارکت مردم، کتابهای مطالعه شده و بیش از نیاز آنها از سطح شهر جمع آوری شده و پس از تجمیع، به لحاظ تمیزی و فرسودگی پالایش و سپس از نظر موضوعی دسته بندی و بر حسب نیاز به کتابخانه های مورد نیاز سطح کشور اهدا شد.همزمان با اجرای این طرح در سال نخست بیش از ۱۹ هزار جلد کتاب در تمام رده های سنی و حوزه های گوناگون جمع آوری و به سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تحویل داده شد و از آن طریق به کتابخانه های مناطق محروم استان های خوزستان و سیستان و بلوچستان اهدا شد.پویش مردمی «کتاب نذری» همان سال و در گام نخست ۸۰ جلد کتاب را به حوزه علمیه کاشمر اهدا کرد و در گام های بعدی بیش از ۵۰۰ نسخه کتاب در موضوعات دین و معارف اسلامی، تاریخ و سیره رضوی، آثار ادبی، تاریخی، دانشگاهی و... به کتابخانه عمومی «تفکر شهریار» و ۱۵۰ عنوان کتاب به زندان نسوان مشهد و ۱۰ هزار جلد کتاب به هیات مذهبی مشهد اهدا کرد.همچنین همزمان با آغاز سال تحصیلی ۱۳۹۸ نیز به همت انتشارات به نشر لوازم التحریر و نوشت افزار به ارزش ۴۰ میلیون ریال در قالب طرح «مهربانی در مهر» به مدارس منطقه تبادکان اهدا شد.
اهمیت اهداء کتاب به ویژه در نقاط محروم
در دنیاي مدرن امروز تغییرات زيادي در کتاب و کتابخوانی پديدار شده و اين عرصه دستخوش تغییرات زيادي شده است. بسیاري از اهالی ادب معتقدند کتاب هاي چاپی و غیرالكترونیكی همیشه جايگاه خود را در بین ناشران کتابخانه ها و خوانندگان حفظ کرده و میکنند. البته روشن است که کتابهاي الكترونیكی می توانند از رونق کتاب هاي چاپی در بازار نشر بكاهند ولی هیچگاه اين دو نمی توانند همديگر را از بازار نشر سنتی و يا مدرن کتاب در کشور و جهان به طور کامل حذف کنند.
خوشبختانه ارتباط با کتاب های چاپی هنوز حذف نشده و از همین رو، اهداء کتاب های چاپی در عصر الکترونیک و دیجیتال از اهمیت بسزایی در رونق یافتن این کتاب ها برخوردار است.
ترویج فرهنگ مطالعه همواره مورد توجه رهبر معظم انقلاب و تولیت آستان قدس رضوی بوده و بر آن تاکید شده است. در این راستا سازمان کتابخانه ها موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اهداء کتاب بویژه در نقاط محروم و کمبرخوردار، ارائه خدمات اهداء و نذر کتاب به موسسات و مراکز فرهنگی در این مناطق را مورد تأکیید قرار داده است.کتابخانه سیار سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از سال ۱۴۰۱ تاکنون ۱۴۴ هزار نسخه کتاب به بیش از ۱۴۰ مرکز و یا نهاد فرهنگی متقاضی در قالب اهداء و امانت بلند مدت تقدیم نموده است.
اهداء ۳۳ هزار نسخه کتاب به ۴۱ مرکز متقاضی
در طول سال ۱۴۰۲ میزان تقاضای دریافت کتاب از آستان قدس رضوی از سوی مراکز و مؤسسات به شدت افزایش پیدا کرده است به طوری که در طول ۷ ماه گذشته حدود ۳۳ هزار نسخه در قالب اهداء و ۴۷۰۰ نسخه در قالب امانت بلند مدت تقدیم ۴۱ مرکز و نهاد فرهنگی متقاضی شده است.
اهداء بیش از ۱۰۶ هزار اثر به مناطق مختلف
این مجموعه منابع به استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، سمنان، گلستان، مازندران، کرمان، آذربایجان شرقی، کهکیلویه و بویراحمد، اصفهان و کشورهای عراق، پاکستان و افغانستان ارسال شده است و در مجموع قریب به۷۰۱ هزار عنوان اثر به سراسر ایران و خارج کشور اهدا شده که بیشترین تعداد اهدایی کتاب با بیش از ۱۸ هزار عنوان مربوط عنوان اثر به استان خراسان رضوی بوده است.
تجهیز کتابخانه های مناطق محروم
در سال ۱۴۰۱ طرح «نذر کتاب؛ بذر اندیشه و بینش» همزمان با هفته کتاب و کتاب خوانی و با هدف جمع آوری نذورات نقدی جهت تجهیز کتابخانه های مناطق محروم فعالیت خود را آغاز کرد.
در سال ۱۴۰۲ نیز همزمان با دهه پایانی ماه صفر، طرح «نذر فرهنگی» در تمامی فروشگاه های کتاب انتشارات به نشر در مشهد و سراسر کشور به اجرا درآمد .
در راستای عمل به منویات تولیت آستان قدس رضوی مبنی بر توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی و گسترش نذر فرهنگی کتاب در ایام دهه پایانی ماه صفر، بخشی از هزینه خرید کتاب افراد در تمامی فروشگاههای کتاب انتشارات به نشر در مشهد و سراسر کشور توسط آستان قدس رضوی پرداخت شد و علاقه مندان به علم و فرهنگ با مراجعه به فروشگاه های کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات بهنشر از تخفیف ۲۰ درصدی برای کتاب های ناشران آستان قدس رضوی و ۱۰ درصدی برای سایر ناشران بهره مند شدند.
