

روایتی از اختصاص فضایی در قلب حرم به کتابخوانی؛
رواق کتاب؛ تجربه مطالعه زیرچتر زیارت
در این رواق، ره توشه تنها زیارت و دعا نیست. با هر گامی که زائر بر میدارد بر بینش و معرفتش افزوده میشود، آنگاه که دستی بر کتاب های چیده شده بر قفسه های رواق کتاب می کشد، اگر گوش های را برای خلوت برمی گزیند، خلوت انس با کتاب است.
اگر چه در قسمت جنوبی حرم مطهر و مسجد گوهرشاد، بین بست شیخ بهایی و قسمت جنوب غربی رواق امام خمینی(ره) گنبد شبیه سازی شده «قدس» توجه زائران را به خود جلب می کند، اما کمتر کسی است که تابلوی آبی رنگ «رواق کتاب» را در ضلع شرقی صحن قدس دیده باشد و دنبال نکند.
این جا مکانی است که اهالی کتاب را گردهم می آورد و فضایی آرام، دور از نگرانی فکری مناسب را در نزدیک ترین نقطه به مضجع شریف عالم آل محمد فراهم کرده است. رواقی که دستان متبرک شده به پنجره فولاد و ضریح مقدس را به آستان آگاهی رسان کتاب میرساند. در این مکان شمیم دلنواز عشق، معرفت، آگاهی و دانش را با هم تجربه می کنید و آنگاه با کوله باری از معنویت، علم و فرهنگ از آستان یار رخت سفر میبندید.در این رواق جمعی کتاب دوست را پای منبر میبینی و استادان دانشگاه و برخی نویسندگان کتاب که مهمانان همیشگی این منبر هستند و علاوه بر معرفی کتاب، گفتگویی بین مخاطبان و نویسندگان کتاب صورت می گیرد و نویسنده متناسب با موضوع محوری مشخص شده به معرفی محتوای اثر پرداخته و به پرسش های مخاطبان درباره آن پاسخ میدهد.
مخاطبانی با گروههای سنی مختلف
این رواق مخاطبان متعددی از گروههای سنی مختلف دارد و برای اینکه به همه مخاطبان خدمات ارائه شود، بخشی از رواق به خوانش کتاب های کودکانه برای مخاطبان کودک و با حضور مربیان ویژه اختصاص داده شده است و روزانه تعدادی از کودکان و نوجوانان با حضور در این مکان از برنامه های آن بهره مند می شوند. در پایان نیز، کتاب خوانششده به کودکان هدیه داده میشود، محور این برنامه تبلیغ چهره به چهره است که با همکاری پایگاه «مقر کتاب» به صورت روزانه و در دو نوبت صبح و بعد از ظهر برگزار میشود.
تاکید رهبری به امرکتاب و کتابخوانی
رواق کتاب در حقیقت، ایستگاهی برای مطالعه بوده وبا هدف زیارت توأم با معرفت و گسترش فرهنگ مطالعه بین زائران این بخش راه اندازی شده است.یکی از تأکیداتی که همواره مقام معظم رهبری دارند، توجه به امرکتاب و کتابخوانی و توسعه فرهنگ مطالعه وکتابخوانی درکشور است. از همین رو معاونت تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی طرح «رواق کتاب» را در حرم مطهر با هدف نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی و رفع نیازهای فرهنگی برای زائران و مجاوران در حرم مطهر ایجاد کرده است و بر اساس برنامه ریزی های انجام شده این رواق همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ پذیرای زائران و مجاوران، فعالان حوزه کتاب، نویسندگان و صاحبنظران است.
برگزاری مسابقه و خوانش کتاب برای کودکان و نوجوانان، قصه گویی و خاطره گویی، انجام تبلیغ چهره به چهره کتاب با همکاری اساتید و مربیان کودک و نوجوان اداره پاسخگویی حرم مطهر رضوی، برنامه حلقه معرفت کتاب و منبرکتاب با حضور کارشناسان دینی، اساتید، نویسندگان و فعالان فرهنگی از جمله برنامه های اجرایی در قالب این طرح فرهنگی است.
رواق کتاب بستری برای تشویق و ترویج فرهنگ کتابخوانی
در واقع «رواق کتاب» میتواند بستر مناسبی برای حضور نویسندگان و ناشران برای ارائه کتاب ها و آثارشان باشد، اختصاص مکانی برای مطالعه زائران و مجاوران، تولید و ارائه کتاب متناسب با نیازهای زائران و عرضه محتوای غنی به مخاطبین در حرم مطهر رضوی و ... از جمله روش هایی است که میتوان با بهره گیری از آن زمینه تشویق و ترویج فرهنگ کتابخوانی را فراهم آورد.هدف از ایجاد این پایگاه دائمی این است که با استفاده از ظرفیت حضور میلیونی زائران در حرم مطهر، کیفیت و کمیت و سرانه مطالعه در کشور، افزایش یابد.طرح «رواق کتاب» میتواند چرخه نشر آستان قدس رضوی را کامل کند، از همین رو توسط انتشارات زائر رضوی سالانه بیش از۱۵۰ عنوان کتاب برای زائران تولید می شود که برخی از آنها به ۱۳زبان زنده دنیا ترجمه شده اند و در اختیار زائران قرار می گیرند.
هدف افزایش دانش و آگاهی زائران است
یکی از مهم ترین اتفاق ها که باید انجام میشد، برگزاری برنامه های اثربخش حول محور کتاب و کتابخوانی و در دسترس قرار دادن تألیفات مناسب برای زائر بود تا بر دانش و آگاهی زائران افزوده شود. از همین رو روزانه با استفاده از ظرفیت خادمان کتاب این ایستگاه ها را مورد سنجش قرار میگیرد تا علاوه بر کنترل صحت و کیفیت اجرای برنامه ها،کم و کسری موجودی کتاب ها رفع شده و هم کتاب هایی که از رده خارج شده اند، حذف و کتاب های جدید جایگزین آنها شود. ماحصل کاووش ها حاکی از آن است که، تاکنون خوشبختانه استقبال خوبی از این رواق شده و علیرغم فرصت اندک زائران، میزان اقبال مخاطبان به این طرح بسیار بوده است.
رواق کتاب تنها مختص بزرگسالان نیست
رواق کتاب تنها مختص بزرگسالان نیست و برای زائران کوچک امام مهربانی ها نیز برنامه هایی تدارک دیده است. برنامه قصه گویی برای کودکان و نوجوانان دیگر برنامه رواق کتاب است. از دیگر برنامه های رواق کتاب معرفی برخی آثار با موضوعات سیره اهل بیت است که از سوی کارشناسان مذهبی انجام می شود. همچنین برپایی نمایشگاه پوستر در حاشیه «رواق کتاب»، دریافت اطلاعات مخاطبان و زائران برای تشکیل شبکه فعالان حوزه کتاب، رونمایی از کتاب ها با همکاری ناشران مختلف، به کارگیری و معرفی نرم افزارهایی نظیر پژوهان و قائمیه، استفاده از ظرفیت سامانه بلوفای و چند دقیقه مطالعه برای مخاطب از دیگر برنامه های اجرایی در حاشیه «رواق کتاب» است که مخاطبان می توانند از آن بهره مند شوند.