ما را دنبال کنید
مراجعان از خدمات دفاتر راهنمای زائر در حرم مطهر رضوی چه مقدار رضایت دارند؟
مراجعان از خدمات دفاتر راهنمای زائر در حرم مطهر رضوی چه مقدار رضایت دارند؟
با توجه به حضور خیل عظیم زائران و مجاوران آستان قدس رضوی جهت رفاه حال زائران و مسافرانی که به زیارت بارگاه رضوی مشرف می‌شوند و اطلاعات چندانی از موقعیت مکانی مورد نظر خود ندارند، دفاتری را با عنوان «راهنمای زائر» در ورودی‌های حرم مطهر راه‌اندازی کرده است و با ارائه «نقشه راهنما»، «بروشور»، «محصولات فرهنگی» فعالیت‌ها و برنامه‌های حرم مطهر و آستان قدس رضوی را به زائران معرفی می‌کنند.
برای سنجش چگونگی بهره‌مندی مراجعان از خدمات دفاتر راهنمای زائر و پاسخ به چند مسئله مهم، پژوهشی با عنوان «میزان بهره‌مندی و رضایتمندی مراجعان از خدمات دفاتر راهنمای زائر در حرم مطهر رضوی» انجام شد تا با بررسی این مؤلفه مهم بتوان خدمات‌رسانی تشکیلات آستان قدس رضوی را به موقعیت بهتری از منظر عموم رساند. نتایج حاصل از آن مشخص کرد، بیشتر آدرس‌هایی که زائران برای حرم نیاز دارند مربوط به اماکن مختلف و فعالیت‌های خدماتی در حرم مطهر امام رضا(ع) است. لذا بهتر است اطلاع‌رسانی برای اماکن و فعالیت‌های خدماتی از طریق تابلو بیشتر مورد توجه قرار گیرد. همچنین بیشترین خدمات ارائه‌شده به زائران مراجعه‌کننده به دفاتر، ارائه نقشه بوده است.
زائران ایرانی حرم مطهر رضوی دارای چه ویژگی‌های زیارتی، فرهنگی و جمعیتی هستند؟
پژوهشی با عنوان «ویژگی‌های زیارتی، فرهنگی و جمعیتی زائران ایرانی حرم مطهر رضوی» انجام گردید. طبق نتایج حاصل از این پژوهش مشخص گردید، حدود ۹۴ درصد زائران در موج نخست و ۹۵ درصد در موج دوم، هدف اولشان از سفر به مشهد مقدس را زیارت دانسته‌اند و بقیه آنان اهداف دیگری مانند سیاحت، مسائل کاری، درمان، تحصیل داشتند. همچنین در خصوص نحوه تشرف به حرم مشخص شد در موج نخست ۶۶ درصد و در موج دوم ۶۰ درصد افراد همراه با خانواده به حرم رضوی مشرف شدند. ماندگاری حضور زائران در حرم مطهر در موج اول سال ۹۳-۹۴ به‌طور میانگین ۱۳۴ دقیقه و مجاوران ۹۳ دقیقه بوده است اما در موج دوم این عدد به ۱۲۱ دقیقه برای زائران و ۷۷ دقیقه برای مجاوران تغییر کرده است. ۷۰.۷ درصد پاسخ‌گویان در موج نخست و ۷۲.۵ درصد در موج دوم احساس آرامش، امیدواری و سبک شدن بعد از زیارت داشتند. در ادامه یافته‌های پژوهش ۵۱ درصد از پاسخ‌گویان در موج اول و ۴۶ درصد در موج دوم از اتوبوس و قطار برای سفر به مشهد مقدس استفاده نمودند و نیز حدود ۶۷ درصد زائران بین یک تا پنج روز میهمان امام رضا(ع) بودند. خراسان رضوی، یزد، خراسان جنوبی، اصفهان، قم، خراسان شمالی و سمنان از جمله بیشترین استان‌های زائر فرست بوده‌اند.
زیارت زائران حرم مطهر رضوی در دوران کرونا چه تغییراتی داشت؟
شیوع کرونا، تغییرات عمده‌ای در رفتارهای زیارتی ایجاد کرد. این طرح نظرسنجی با هدف شناسایی ویژگی‌های جمعیتی و فرهنگی زائران و بررسی تأثیر همه‌گیری کرونا بر رفتار زیارتی آنان انجام شد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مدت‌زمان حضور زائران در حرم به‌طور محسوسی کاهش یافته است. طبق این تحقیق میزان تشرف کمتر از سی دقیقه در سال ۹۹ به طور چشمگیری افزایش داشته است که این تغییر عمدتاً به دلیل نگرانی‌های بهداشتی و رعایت پروتکل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی بوده است. یکی دیگر از نتایج مهم این پژوهش، تغییر در ترکیب جغرافیایی زائران بود. در سال ۱۳۹۹، زائران محلی از استان خراسان رضوی سهم بیشتری از جمعیت را تشکیل دادند. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر محدودیت‌های سفر و نگرانی‌های ناشی از کرونا بر کاهش حضور زائران غیرمحلی است. کاهش مدت‌زمان حضور، تغییر در ترکیب سنی و جغرافیایی زائران و کاهش مشارکت در برنامه‌های مذهبی از مهم‌ترین نتایج این تحقیق است. آستان قدس رضوی می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های جدید، خدمات خود را متناسب با شرایط بهداشتی و انتظارات زائران محلی بهبود بخشد.
