مرکز ارتباطات‌و رسانه

حرم مطهر رضوی با اجرای طرحی جامع، سیستم‌های روشنایی حرم مطهر را اصلاح و ارتقا داده است. هدف اصلی این پروژه تأمین روشنایی کافی و یکنواخت در تمامی فضاهای حرم از جمله صحن‌ها، رواق‌ها، مناره‌ها و ایوان‌های ورودی است تا زائران بتوانند بدون ایجاد سایه و با بهترین کیفیت نور به زیارت و ادعیه خود بپردازند.

در صحن آزادی، پروژکتورهای قدیمی گازی که نوردهی متوسط ۱۰۰ لوکس داشتند و نزدیک به ۲۰ سال از عمر آنها گذشته بود، با ۲۰ دستگاه پروژکتور LED جدید هزار وات جایگزین شدند که متوسط روشنایی این صحن به حدود ۴۰۰ لوکس افزایش یافت.

همچنین در صحن انقلاب، نصب ۵۰ دستگاه پروژکتور LED جدید بر روی چهار سردر اصلی، نوردهی را از حدود ۸۰ لوکس به ۵۰۰ لوکس ارتقا داده است. در صحن‌های غدیر و کوثر، با جایگزینی پروژکتورهای قدیمی با مدل‌های LED پانصد وات، روشنایی به ۴۵۰ لوکس رسیده و مصرف انرژی تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، در چهار ورودی اصلی حرم (بست بالا خیابان، بست پایین خیابان، بست طبرسی و بست شیخ‌بهائی) ۵۰ دستگاه پروژکتور LED تولید داخل نصب شدند که نور متوسط این ورودی‌ها از ۷۰ لوکس به ۲۵۰ لوکس افزایش یافت.

برای بهبود نورپردازی ایوان‌های ورودی صحن‌های انقلاب، آزادی و جمهوری، چراغ‌های خطی LED با مجموع ۶۰۰ متر نصب شدند. این چراغ‌ها نور را به صورت دو جهته (بالا و پایین) پخش می‌کنند و جزئیات معماری ایوان‌ها را در شب به شکلی چشم‌نواز جلوه می‌دهند. به علاوه، روشنایی بدنه و کف ایوان از ۵ لوکس به ۴۰۰ لوکس افزایش یافت.

در روضه منوره مضجع شریف حضرت ثامن‌الحجج(ع) با اصلاح نورپردازی، یکنواختی تابش نور به میزان ۱۵ درصد بهبود یافت. همچنین، با استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و بهره‌گیری حداکثری از نور طبیعی در محیط‌های اداری و آسایشگاهی، مصرف برق در حرم مطهر به طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ از جمله کاهش ۷۵ درصدی روشنایی گلدسته‌ها و خاموشی تعدادی از پروژکتورها در پارکینگ‌ها، زیرگذرها و برج‌های نوری. این اقدامات در چارچوب به‌روزرسانی سیستم‌های روشنایی و زیرساخت‌های فنی، موجب تأمین نور مطلوب برای زیارت و بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های برق مصرفی در حرم مطهر رضوی شده‌اند.

افزایش ۱۵ درصدی روشنایی و نورپردازی یکنواخت در روضه منوره
اصلاح و افزایش ۱۵ درصدی شدت روشنایی و ایجاد نورپردازی یکنواخت در روضه منوره، مضجع شریف حضرت ثامن‌الحجج(ع)، توسط سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی انجام شد.

حضور همیشگی زائران و ارادتمندان علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) در روضه منوره، می‌طلبد تا به جهت حفظ حال‌وهوای دل‌نشین زیارت در حرم مطهر رضوی، روشنایی مطلوبی برای امر زیارت آنان فراهم شود.

در بررسی‌های انجام‌شده تصمیم بر انجام برخی اصلاحات، مانند افزودن منابع نوری در گوشه‌های روضه منوره به جهت از‌بین‌بردن سایه‌های کنج و افزایش ۱۰۰ درصدی روشنایی روضه منوره و رسیدن میانگین لوکس نوری از ۷۰۰ به ۱۳۰۰ لوکس گرفته شد. با انجام این اصلاحات، میزان شدت درخشندگی و ایجاد یکنواختی تابش نور در روضه منوره حرم مطهر رضوی به میزان ۱۵ درصد نسبت به قبل افزایش پیدا کرد.

انجام این پروژه با رعایت الگوی مصرف، در بازه زمانی ۳ روز با کمترین اخلال در زیارت زائران رضوی انجام پذیرفت.

نصب ۶ دستگاه تصفیه آب مرکزی در حرم مطهر رضوی
در راستای ارتقای خدمات‌رسانی و کاهش مشکلات آب شرب زائران، شش دستگاه تصفیه آب مرکزی در صحن و سرای رضوی نصب شد. از این میان، پنج دستگاه با ظرفیت ۱۲۰ هزار لیتر در شبانه‌روز در مراکز تأسیساتی مهمانسرا، صحن پیامبر اعظم(ص) و صحن کوثر راه‌اندازی شدند تا آب تصفیه‌شده برای آبخوری‌های این مکان‌ها تأمین گردد. همچنین، یک دستگاه تصفیه آب با ظرفیت ۲۵ هزار لیتر در شبانه‌روز به منظور استفاده در چایخانه صحن کوثر نصب و بهره‌برداری شد. پس از تصفیه، آب از طریق مخازن آب سردکن مرکزی به صورت آب سرد و از طریق آبخوری‌ها در اختیار زائران قرار می‌گیرد.

اجرای دستگاه‌های تهویه‌مطبوع در صحن‌ها و رواق‌ها
با آغاز فصل تابستان و گرم‌شدن هوا و حضور گسترده زائران در حرم مطهر امام رضا(ع)، خادمان حرم مطهر رضوی تدابیر ویژهای برای آسایش زائران در ایام گرم سال اندیشیدند. یکی از این اقدامات، نصب و راه‌اندازی کولرهای بزرگ در صحن انقلاب و ایوان مقصوره مسجد گوهرشاد حرم مطهر بود. به گونه‌ای که کولرها با خنک‌کردن فضای صحن، به زائران کمک کرد تا در گرمای طاقت‌فرسای تابستان، لحظات روحانی زیارت را با آسایش بیشتری سپری کنند.

اقدام دیگر، ایجاد دو راهروی خنک در صحن پیامبر اعظم(ص) در مسیرهای پرتردد بود. این راهروها با استفاده از سایبان‌ها و افشانه‌های آب، فضایی خنک و دل‌نشین را برای زائرانی که قصد تشرف به حرم مطهر دارند، فراهم کرد.

افتتاح ساختمان تشرف ورودی صحن غدیر
ساختمان تشرف در ورودی صحن غدیر در مسیر پرتردد رهباغ آیت‌الله طبسی(ره) به مساحتی حدود ۲۱۰ مترمربع و در یک طبقه طراحی شده و با استفاده از آجرهای سنتی و خطوط طراحی ساده اما دل‌نشین، پیوندی هماهنگ میان اصالت معماری ایرانی-اسلامی و فناوری‌های نوین برقرار کرده است.

این بنا مجهز به سامانه‌های ایمنی پیشرفته شامل سیستم‌های اطفاء حریق، کنترل دسترسی و دوربین‌های نظارتی می‌باشد. همچنین غرفه امانات به مساحت ۸۰ مترمربع برای نگهداری وسایل زائران، اتاق تحویل چادر به مساحت ۳۵ مترمربع برای بانوان، اتاق ویلچر با مساحتی معادل ۳۰ مترمربع جهت تأمین نیازهای سالمندان و ناتوانان و بخش انتشارات «به نشر» به مساحت ۶۵ مترمربع که با ارائه کتاب‌ها و محصولات فرهنگی پیوندی میان گذشته و حال برقرار می‌کند را شامل می‌شود.

تجهیز رواق‌ها به کیوسک‌های شارژ تلفن همراه
تعداد ۶ دستگاه پاورباکس جهت شارژ تلفن همراه زائران در رواق‌های حرم مطهر رضوی جانمایی شد. هر دستگاه شامل ۳۰ لاکر و هر لاکر سه دستگاه و در مجموع ۹۰ دستگاه گوشی تلفن همراه هوشمند امکان شارژ دارند که این مسئله دغدغه زائران را از بابت امنیت گوشی در هنگام شارژ راحت می‌کند.

نحوه کار با این دستگاه به این صورت است که کاربران پس از احراز هویت خود، باکس مورد نظر را انتخاب کرده و پس از تعیین رمز کاربری درب قفسه قفل‌دار باز شده و گوشی خود را برای شارژ شدن به سیم‌ها متصل می‌کنند و سپس درب قفسه را قفل و بدون نیاز به حضور در محل، تلفن خود را شارژ می‌کنند و در نهایت با مراجعه مجدد و احراز اطلاعات خود، تلفن همراه خود را دریافت می‌کنند. این دستگاه‌ها دارای کابل‌های لایتنینگ، میکرو یو اس بی، کابل تایپ سی مناسب برای انواع موبایل و تبلت هوشمند دارای قابلیت شارژ سریع است.

احداث موزه مرکزی حرم مطهر رضوی در دست اجرا است
پروژه احداث موزه و خزانه فرهنگی حرم مطهر رضوی یکی از طرح‌های در دست اجرا است که در محدوده حدفاصل باب‌الرضا(ع) و باب‌الکاظم(ع) قرار گرفته و هدف آن فراهم آوردن فضایی معرفت‌زا پیش از زیارت و آشنایی زائران با سیره و زندگانی اهل‌بیت(ع) است.

در این موزه، زائران با اشیای ارزشمند هنری و تاریخی که بخشی از آنها بیانگر پیشینه وقف حرم مطهر رضوی بوده و برخی از آنها از سده‌های چهارم و پنجم به این مجموعه اهدا شده‌اند، آشنا می‌شوند. این موزه امکان نگهداری و نمایش بهبود یافته اشیای باکیفیت را فراهم می‌آورد و مقرر است در سال ۱۴۰۷ به بهره‌برداری برسد.

این پروژه با گستره حدود ۱۴ هزار مترمربع و زیربنای ۸۰ هزار مترمربع شامل دو طبقه فوقانی، یک طبقه همکف و چهار طبقه زیرزمین طراحی شده بوده و امکان دسترسی زائران از داخل حرم و معبر شهری را فراهم می‌آورد.