

«نذر»؛ میراثی گرانقدر از دل تاریخ
آستان مقدس حضرت ثامن الحجج (ع) همیشه درگاه و ملجأ تمام بیپناهان و درماندگان بوده است. بنیاد کرامت رضوی نیز به عنوان بازوی اجرایی در حوزه فعالیتهای اجتماعی و محرومیتزدایی به عنوان یکی از بخشهای اصلی در آستان قدس رضوی فعالیت دارد و به درخواستهای نیازمندان و اقشار آسیبپذیر جامعه در سراسر کشور بر اساس توان خود رسیدگی میکند. درخواستهای نیازمندان در قالب مراجعه حضوری یا به صورت ارسال نامه به این آستان میرسد؛ به عنوان نمونه حدود هفت هزار نامه در هشت ماه نخست سال ۱۴۰۳ در این مجموعه مورد بررسی قرار گرفت و کار مددکاری و کارشناسی روی آنها صورت گرفت، همچنین نوع خدمت مورد نیاز شناسایی و بر اساس آن تقدیم نیازمند گردید.
دریافت نذورات نقدی و مجازی
در حال حاضر ضریح و مضجع منور در حرم مطهر به علاوه پنجرههای فولاد و همچنین دفاتر دریافت نذورات در نقاط مختلف حرم و صحنهای مختلف مستقر و نذورات زائران را به شکل نقدی دریافت میکنند. علاوه بر این، وبکیوسکها و دستگاههای خودپرداز در چند نقطه صحن و سرای رضوی جاگذاری شده که با استقبال خوبی مواجه شدهاند. همچنین سامانههایی مانند سایت nazr.razavi.ir و کد دستوری #۸* در فضای مجازی فعال هستند. همچنین در حوزه ارز دیجیتال نیز اقداماتی انجام شده است.
اعتمادسازی با نظارت و شفافیت
یکی از شیوههای نظارت و اعتمادآفرینی، داشتن نظام و سیستم مالی دقیق و شفاف است که در این چند ساله تلاش زیادی جهت تقویت آن در اداره کل نذورات آستان قدس رضوی به عمل آمده تا تمامی رویدادهای مالی نذورات طبقهبندی و بر اساس استانداردهای حسابداری در حسابها منعکس و شفافسازی شود. اطمینانبخشی از طریق فرآیندهای دقیق سازمانی و مالی ایجاد میشود. همچنین نظارت مستقیم بر عملکرد جاری از طریق حوزههای نظارتی آستان قدس رضوی با بهرهگیری از حضور نماینده در فرآیندهای کاری و استفاده از سامانههای نظارت تصویری صورت میپذیرد.
کلانپروژهها با نذورات مردمی
طرحهای مختلف آستان قدس رضوی در حوزههای خدماتی، درمانی، فرهنگی و عمرانی از محل نذورات مردمی بر اساس نیات زائر در استانهای خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان به عنوان استانهای معینی که در خدمات آستان قدس رضوی نقش دارند، انجام میشود. به عنوان نمونه در سال ۱۴۰۳ پروژههای عمرانی حرم مانند تعمیرات پشتبامها و نورآراییها، زیرگذر حرم، تأمین تجهیزات پزشکی و پروژههای درمانی همچون بیمارستان منتصریه و مرکز تخصصی ناباروری بشری در بیمارستان رضوی، توزیع بستههای معیشتی در ماه مبارک رمضان، پوشاک و لوازم ضروری و مهمانسرای حضرت از محل نذورات مردمی تأمین شده است.
اجرای نذر بر اساس نیت
نذورات جمعآوریشده بر اساس نیت ناذران و در سرفصلهایی که نذر صورت گرفته، اختصاص داده میشود. تمامی دقت و تلاش خادمان رضوی در بخشهای مختلف بر این موضوع است که نذرهای زائران در موضوع مورد نظر آنان تخصیص و هزینه شود چرا که این دقت اثرگذاری خود را خواهد داشت. مصداق این اثرگذاری، اعتماد و افزایش نذورات تمامی اقشار جامعه است. همچنین با اطلاعرسانی مناسب این اقدامات و خدمات علاوه بر ارائه گزارش و اطلاعرسانی به موقع، موجب اعتمادسازی و شفافیت نیز خواهد شد. در حال حاضر ناذران در هنگام نذر کردن میتوانند انتخاب کنند که نذرشان در چه موضوعی هزینه شود؛ فرش، قرآن، مهمانسرا، تسهیل ازدواج، محرومان و نیازمندان، درمان و سلامت، آزادسازی زندانیان، زائر اولیها، چایخانه، عمران حرم، عقیقه، روشنایی حرم، قربانی و اربعین از جمله سرفصلهایی است که در درگاههای اینترنتی و دفاتر حضوری ناذر میتواند انتخاب کند.
اشیاء و اموال نفیس خزانه نذورات نمایش داده میشوند
بهجز نذورات نقدی و اجناس مصرفی مانند برنج، زعفران، قند، شکر و سایر خوراکیها، حجم زیادی از اشیاء نفیس از سوی ارادتمندان حضرت به حرم رضوی نذر و هدیه شدهاند که این موارد ساماندهی و ثبت اطلاعات میشوند. نرمافزار ویژهای برای ثبت اطلاعات این اشیاء تهیه شده است تا پس از ثبت مشخص شود که این اشیاء در کجا قرار دارند، وضعیتشان چگونه است و آیا نیاز به تعمیر دارند یا خیر و اطلاعات آنها بهروزرسانی میشود و در نهایت در زمانهای مناسب با بستر لازم نیز نمایش حضوری و مجازی خواهند داشت.