ما را دنبال کنید
طی عملیات اجرایی سخت و پیچیده و با تلاش‌های مهندسان ایرانی
گلدسته ۴۰ ساله صحن جمهوری اسلامی حرم مطهر رضوی جابه‌جا شد
همزمان با ماه مبارک رمضان و در واپسین روزهای سال ۱۴۰۳ گلدسته ۴۰ ساله صحن جمهوری اسلامی، توسط سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی طی یک عملیات سخت و پیچیده منتقل شد.
موضوع مهم که در بحث احداث صحن رواق امیرالمؤمنین(ع) مطرح بود، جابه‌جایی گلدسته‌ای به طول ۳۵ متر و وزنی حدود ۲۱۰ تن بود. از آنجایی که سقف بهشت ثامن(ع) در زیر این گلدسته قرار داشت و بستر مناسبی هم برای استقرار گلدسته نداشت و همچنین ورود جرثقیل سنگین نیز به داخل حرم مطهر ممکن نبود باید به روش دیگری جابه‌جایی گلدسته انجام می‌گرفت. پس از جلسه‌های مکرر بنا شد جابه‌جایی این گلدسته‌ها بدون اینکه تخریبی در آن صورت بگیرد به محل جدید خود در ایوان شمالی صحن جمهوری منتقل شود.
با توجه به اینکه گلدسته در حدود دهه ۶۰ احداث شده و از مقاومت لازم برخوردار بود و تمام آزمایشات انتقال آن نیز مثبت بود، بنابراین تصمیم بر آن شد با ایجاد سکو توسط ریل راه‌آهن یا تراورس این سازه به محل جدید منتقل شود.
چون حجم زیادی از قسمت بالای مناره گلدسته طلاکاری شده، این نگرانی ایجاد می‌شد تا در این نقل و انتقال آسیبی به سازه وارد نشود. در این فرایند با شاسی که برای این گلدسته در نظر گرفتیم، نزدیک به ۵۱۰ تن تناژ نیاز بود که بایست در کف صحن جمهوری منتقل می‌شد.
این عملیات از روز پنجشنبه ۹ اسفند اجرایی شد و در مرحله نخست قرار شد که وزن گلدسته از روی پایه‌ها برداشته شود. بنابراین ۸ جک ۸۰ تنی در اطراف گلدسته مستقر شد که نزدیک ۴.۵ سانت به صورت عمودی گلدسته را پایین آوردیم و روی شاسی قرار گرفت.
بعد از آن فونداسیون‌های اصلی گلدسته برش زده و آماده انتقال شد و از ساعت ۸:۳۰ صبح روز شنبه ۱۱ اسفند کار جابه‌جایی آغاز شد و تا ساعت ۲۱ به اتمام رسید و در هر ساعت ۶ متر گلدسته جابه‌جا و مسیری نزدیک به ۶۵ متر طی شد تا گلدسته به نقطه مد نظر منتقل خود برسد.
صحن جمهوری اسلامی دارای دو گلدسته است که فاصله قبلی این دو گلدسته ۱۲۰ متر بود که در فضای جدید و با ایجاد رواق امیرالمؤمنین(ع) و استفاده زائران از حریم بام این رواق، این فاصله به حدود ۵۰ متر رسید.
صرفه‌جویی مالی و زمانی قابل توجه در جابه‌جایی گلدسته
طبق برنامه زمانی، رواق امیرالمؤمنین(ع) تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید. در صورت تخریب گلدسته حرم مطهر، حدود ۴۰۰ روز برای ساخت دوباره آن زمان نیاز داشتیم؛ علاوه بر این تا پایان ساخت گلدسته، عملاً امکان احیای ایوان‌ها و فضای اطراف گلدسته وجود نداشت. این در حالی است که جابه‌جایی گلدسته حدود ۶۳ روز زمان برد و اجرای آن طبق برنامه انجام شد.
این گلدسته به نقطه‌ای منتقل شده که سه گلدسته دیگر نیز قرار دارد. امکان این که گلدسته جدید، دقیقاً شبیه گلدسته‌های دیگر باشد، وجود نداشت و با وجود همه طراحی‌ها یک تفاوت در ساخت آنها دیده می‌شد. علاوه بر این‌ها طلای گلدسته‌های قدیمی مربوط به ۴۰ سال پیش است و طلای نو در گلدسته جدید، تفاوت ظاهری را بین گلدسته‌ها نمایان می‌کرد. این مستلزم تغییراتی در گلدسته‌های قدیمی و اضافه شدن هزینه‌های بیشتری بود.
هزینه ساخت گلدسته‌های جدید هم از مواردی بود که با جابه‌جایی آن، صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها شد. طبق برآوردها ساخت گلدسته جدید، مبلغی در حدود ۱۲۳ میلیارد تومان هزینه داشت، چون بیشتر هزینه ساخت گلدسته در قسمت ماذنه و طلای روی این بناست. این در حالی است که طبق بررسی‌ها روی گلدسته قدیمی چیزی حدود ۱۰ کیلو طلا وجود دارد.
طی این سال‌ها طلای روی گلدسته به مرور زمان با شرایط آب و هوایی نازک شده است و برای ساخت گلدسته جدید علاوه بر طلای گلدسته قدیمی حدود ۲۰ تا ۲۴ کیلو طلای جدید نیاز داشتیم. این در حالی است که هزینه جابه‌جایی گلدسته حدود ۳۰ میلیارد تومان شد.
