​​​​​​​چهارپایه‌خوانی که یکی از سنت‌های کهن عزاداری در ایران اسلامی است پس از گذشت چندین سال در حرم رضوی، جایگاهی خاص یافته و بخشی جدای‌ناپذیر از آیین‌های رسمی سوگواری در دهه پایانی ماه صفر شده است. این آیین امسال هم در دو نوبت روز رحلت جانگداز پیامبر رحمت و مهربانی، حضرت محمد مصطفی (ص) و شهادت مظلومانه سبط اکبر ایشان، کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی (ع) و همچنین روز شهادت امام رضا (ع) با حضور پرشور زائران و مجاوران در حرم مطهر رضوی برگزار شد.
در این دو آیین چهارپایه‌خوانی دل‌های بیشماری از عاشقان و دلدادگان خاندان عصمت و طهارت که از سراسر ایران و جهان به این آستان مقدس پر کشیده بودند تا در غم این مصیبت جانکاه، اشک ماتم بریزند، غرق ماتم شد و با مرثیه‌سرایی و عزاداری، ارادت خالصانه خود را به ساحت مقدس امام مهربانی‌ها، پیامبر اکرم (ص) و امام حسن مجتبی (ع) ابراز کردند.

در بعدازظهر روز شهادت امام رضا (ع)، هنگامی که خورشید تابستانی آرام‌آرام بر گنبد طلایی بارگاه منور رضوی می‌تابید، صحن پیامبر اعظم (ص) میزبان یکی از کهن‌ترین و باشکوه‌ترین آیین‌های عزاداری شیعیان شد. آیین سنتی چهارپایه‌خوانی روز شهادت امام رضا (ع) در ساعت ۱۶ روز دوم شهریور ۱۴۰۴ برگزار شد. اجتماع هزاران نفر در صحن پیامبر اعظم (ص) برای این رویداد آیینی و حضور ذاکران برجسته و سخنرانی‌های عالمان دینی، جلوه‌ای از پیوند عمیق تاریخی و فرهنگی مردم ایران با امام هشتم (ع) را به نمایش گذاشت. سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین حسین اسلامی در جمع زائران و عزاداران رضوی یکی دیگر از بخش‌های این آیین در سال جاری بود تا افزون بر سوگواری، پیوند معنوی حاضران با معارف والای اهلبیت (ع) عمیق‌تر شود. در بخشی دیگر از مراسم، جمعی از مداحان و ذاکران نام‌آشنای اهلبیت (ع) همچون سیدمجید بنی‌فاطمه، حاج مهدی رسولی و وحید شکری در این مراسم حضور یافتند و با شروع نوای نخستین مرثیه، صدای بغض و گریه از دل‌های بیتاب زائران برخاست. روضه‌ها از غم غربت امام هشتم (ع) می‌گفت؛ از امامی که در دیار غربت به شهادت رسید و پیکرش غریبانه در مشهدالرضا (ع) به خاک سپرده شد. آن شب نوای مداحان، اشعار سوزناک و پاسخ جمعیت در قالب ناله‌ها و زمزمه‌های «یا رضا» صحن را به دریایی از اندوه بدل ساخته بود.

در عصر حزنانگیز رحلت پیامبر اکرم (ص) و امام حسن مجتبی (ع) نیز، آیین سنتی و دیرین «چهارپایه‌خوانی» در صحن پیامبر اعظم (ص) حرم مطهر رضوی، با حضور خیل عظیم زائران و مجاوران دلسوخته، برگزار شد و فضای معنوی و روحانی خاصی را به وجود آورد.

در این مراسم هم، همزمان با تاریک شدن هوا موجی از دل‌های بی‌قرار به سمت حرم رضوی روانه شد. گویی تمام شهر در غم از دست دادن پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) سیاه‌پوش شده بود. زائران و مجاوران، پیر و جوان، زن و مرد، با چشمانی اشکبار و دلی پر از اندوه، در صحن وسیع پیامبر اعظم (ص) گرد هم آمدند تا در این مراسم باشکوه، با نوای مرثیه‌سرایان و ذاکران اهل بیت (ع)، همنوا شوند و ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت (ع) نشان دهند.

در این مراسم فضای صحن، مملو از عطر عود و اسپند بود و نوای جانسوز مرثیه‌ها، دل‌ها را به پرواز در آورد. هزاران نفر از عاشقان اهل بیت (ع) در حالی که اشک از گونه‌هایشان جاری بود، به نوای مرثیه‌سرایان گوش جان سپرده بودند. صحن بزرگ پیامبر اعظم (ص) آکنده از ندای «یا رسول‌الله (ص)» و «یا حسن (ع)» بود و زمزمه‌های عاشقانه عزاداران، جلوه‌هایی از دلدادگی شیعیان به خاندان عصمت و طهارت (ع) را به نمایش می‌گذاشت. مراسم سنتی و کهن چهارپایه‌خوانی در این شب هم، با ذکر مصیبت مداحان برجسته کشوری آغاز شد. ذاکران اهل بیت (ع) با نوای گرم و سوزناک خود، حاضران را به اوج حزن و اندوه رساندند. در ادامه مداحان به نوحه‌خوانی پرداختند و تا هنگام نماز مغرب و عشاء عزاداری ادامه داشت. نوای «لبیک یا حسین (ع)» که از حنجره مداحان دلسوخته بر می‌خاست، گویی تمام فضا را پر کرده بود و دل‌های حاضران را به کربلا می‌برد.

در پایان این مراسم معنوی، زائران و مجاوران با دلی شکسته و چشمانی اشکبار، صحن حرم را ترک کردند، اما یقین داشتند که نام و یاد پیامبر اکرم (ص) و امام حسن مجتبی (ع) تا ابد در دل‌هایشان زنده خواهد ماند.