دستانی که می بخشند همواره گرمای نور و رحمت الهی را جذب نموده و سر انگشتان شان باغ رحمت و برکت خواهد بود. این بخشش بی مدعا در قالب حرکتی خیرخواهانه و نیک اندیشانه به نام وقف صورت می پذیرد. آن جا که پیامبر(ص) می فرماید: بهشت متعلق به توبه کاران و رحمت متعلق به وقف گزاران است. همراهی واژه وقف و رحمت الهی، نشان از وسعت بی پایان این اقدام خداپسندانه دارد که اگر در سطح جوامع همه گیر شود می تواند اتفاق های خوشایند و زیبایی را رقم بزند. واقف، بهشتی است و هر وقت که صورت می پذیرد درختی است در باغ بهشت که ثمرات و برکات ثواب خالصانه آن قابل شمارش نیست. آن جا که شاعر نیز در تأیید این موضوع گفته است "سر شاخه های وقف در باغ بهشت است/ هر خوشه اش را صد برابر می شمارند". وقف نیکوست و نیکوتر؛ وقفی است که به نیت آستان مقدس امام هشتم(ع) صورت پذیرد تا عواید آن در صحن و سرای امام خوبی ها هزینه شود و میراث ماندگاری باشد؛ سراسر نور، برکت و رحمت. بخش توسعه وقف و مشارکت های اجتماعی بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی سال هاست با جدیت مسئله وقف در این آستان مقدس را پیگیری نموده و همواره به دنبال آن است تا بستری آسان و راحت مهیا سازد برای آنان که مایلند حاصل دست رنج زندگی شان در حریم کبریایی شمس الشموس به یادگار بماند و باقیات صالحاتی باشد برای آنان آن زمان که دست شان از دنیا کوتاه است و به دامان علی ابن موسی الرضا(ع) متوسل. آنچه می خوانید شرحی است بر خدمات و فعالیت های آستان قدس رضوی در حوزه وقف و موقوفات.
عرصه های وقف اولویت بندی شده اند
وقف یک کلید واژه اصلی است برای آستان قدس رضوی و دروازه ورود منابع پایدار مالی به این آستان مقدس است. سال های سال است که بسیاری از ارادتمندان به حضرت رضا(ع) به نیت اینکه این بارگاه ملکوتی، با شکوه و عظمت هر چه بیشتر مدیریت شود و شرایطی فراهم شود تا زائران و مجاوران این آستان بتوانند خدمات شایسته و متناسب با بارگاه کبریایی حضرت رضا(ع) ارائه دهند و به نام امام هشتم؛ خدماتی برای جامعه اسلامی ارائه دهند و در نهایت به نام امام خوبی ها و در قالب وقف، نیازهای جامعه اسلامی مرتفع گردد. آنان از سویدای قلب خویش و با رضایت کامل اقدام به وقف اموال و دارایی های خود به نام این آستان می کنند و با بررسی نیازهای جامعه و اولویت های ذهنی خود به سراغ یکی از بخش های مختلف وقف در آستان قدس رضوی رفته و در این امر خداپسندانه مشارکت می کنند. یکی مایل است در حوزه سلامت، درمان، تهیه دارو و پوشش هزینه های درمانی زائران و مجاوران حرم واقف شود، دیگری به حوزه علم و فناوری روی می آورد و در بسترهای آموزش و پژوهش، خرید کتاب و... اموال خود را وقف می کند. آن یکی حوزه فرهنگی را برای وقف انتخاب کرده و به سراغ تبلیغات و ترویج محاسن اهل بیت(ع) و آموزه های رضوی و دینی می رود و عده ای هم هستند که اولویت وقف خود را عمران حرم قرار می دهند. برای آنان مهم است عمران و توسعه حرم، ساخت رواق ها، ساخت صحن ها یا تعمیر ساختمان های آستان قدس رضوی و در نهایت توسعه حرم امام رضا(ع) به عنوان وقت در دستور کار قرار بگیرد. اما دست هایی هم هستند که برای شان خدمات حرم مطهر مهم است و اموال خود را به منظور خدماتی که زائر و مجاور در حرم از آن بهره می برد، وقف می کنند. این خدمات شامل خرید فرش، روشنایی، اطعام زائر، تهیه ویلچر، زائر بر و تمام نیازهایی است که شرایط حضور زائر و مجاور در حرم را تسهیل خواهد کرد. به همین منظور است که بخش توسعه وقف و مشارکت های اجتماعی بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی کلیه مواردی که ذکر آن رفت را به صورت اولویت های مشخص در وقفنامه ها در نظر گرفته، آن را ضابطه مند کرده و در قالب های مختلفی چون وقف علم و فناوری، وقف سلامت، وقف فرهنگی، وقت اجتماعی، وقف عمران حرم، وقف خدمات حرم و وقف تبلیغاتی تبیین نموده و در اختیار واقفان قرار داده است. بر این اساس، نیات واقفین در چهارچوب های مشخص شده شناسایی و تنظیم می شود و به واقفین مشاوره های مورد نیاز ارائه می شود تا با نیازهای آسان قدس رضوی آشنا شده و در این حوزه ها اقدام به وقف نمایند. اولویت هایی که در این مسیر تعیین شده است در ابتدا عمران حرم است، تا صحن و سرای علی بن موسی الرضا(ع) درخور شأن و جایگاه امام خوبی ها و زائران و مجاوران وی باشد. پس از آن، اولویت های بعدی به حوزه اجتماعی، حوزه سلامت، علم و فناوری و... داده شده است چرا که این ها نیازهای مبرمی هستند که جامعه اسلامی به آن ها دچار است.
وقف فرصتی است برای ماندگار شدن
افرادی که علاقمند به وقف اموال خود به نام آستان قدس رضوی هستند؛ می توانند از دفاتر مشاوره حرم، سازمان موقوفاتی که آستان قدس در شهرهای مختلفی چون کرمان، یزد و تهران دارد؛ مدیریت های املاک و اراضی آستان در شهرهای مختلف کشور و مدیریت توسعه وقف، مشارکت اجتماعی، کانون های خدمت رضوی مستقر در سراسر کشور و... مشاوره گرفته و پس از نیازسنجی و تعیین اولویت های خویش اقدام به وقف نمایند. طی سالیان درازی که افراد برای همراهی و حمایت آستان مقدس امام هشتم (ع) اقدام به وقف اموال خود نموده اند، نیات مختلفی از سوی واقفان ثبت شده است. برخی اموال خود را به صورت کلی وقف می کنند اما برخی وارد حوزه های جزئی می شوند. به عنوان مثال، افرادی هستند که اموال خود را وقف دارالشفاء، بیمارستان رضوی، یا بیمارستان امام رضا (ع) می کنند یا حتی در حوزه علم و فناوری صرفاً به سراغ دانشگاه علوم اسلامی رضوی رفته و به صورت جزئی تر در حوزه سلامت دانشگاه، حوزه آموزش یا پژوهش دانشگاه یا کتابخانه یا حتی شرکت های دانش بنیان مشارکت در وقف را انجام می دهند. آنچه که دغدغه مهم بخش توسعه وقف و مشارکت های اجتماعی بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی است، این است که نیازهای آستان مطهر را به مردم عرضه نماید تا آن ها با توجه به نیازهای آستان و مشاوره هایی که دریافت می کنند، نیت وقف خود را مشخص کرده و پس از تأیید تولیت آستان مطهر رضوی مراحل وقف انجام شود.
شعار اصلی بخش توسعه وقف و مشارکت های اجتماعی بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی بنا بر نظام راهبری موقوفات این است که نهضت وقف رضوی چه در داخل و چه در خارج از کشور ایجاد شود و واقفین بتوانند از سراسر دنیا در این امر خداپسندانه مشارکت کنند، به گونه ای که وقف تنها به مسلمانان اختصاص نداشته باشد و حتی افراد غیر مسلمان هم در صورت علاقمندی بتوانند در راستای رفع نیازهای آستان مقدس امام هشتم اقدام به وقف نمایند. به همین منظور است که بخش توسعه وقف و مشارکت های اجتماعی بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی بستری فراهم آورده تا همه بتوانند واقف رضوی باشند چرا که هدف این بخش، توسعه نهضت وقف رضوی است و با شعار "همه می توانند واقف رضوی باشند" و "وقف فرصتی است برای ماندگار شدن"، در راستای تحقق این اهداف برنامه های مدونی نیز طراحی و در حال اجرا است.