موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی طی ۳ سال گذشته، با اتخاذ رویکرد مسئله‌محور و هدفمند، به یک مسئله مرکزی پرداخته است: چگونه می‌توان از زبان هنر برای تبدیل مفاهیم و معارف رضوی به فرم‌های مخصوص استفاده کرد و با زبان هنر، امتداد اجتماعی زیارت را در زیست توده‌های مردم فراهم آورد.
در این راستا، ایده «مکتب هنر رضوی» که حاصل بازخوانی بیش از ۸۰۰ سال آثار درخشان هنر اسلامی در حرم مطهر امام رضا(ع)؛ طراحی و پیگیری گردید. در قالب این مکتب که از زمان دفن امام رضا(ع) آغاز و تا دوران معاصر استمرار داشته و همچنان هم ادامه دارد، هنرمندان آثار زیادی آفریده‌اند که تنوع آنها تقریبا از تمامی هنرها و در جغرافیای حرم مطهر به چشم می‌خورد.
همکاری با نهادهای تخصصی برتر کشور
موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در راستای انسجام و توسعه این ایده، همکاری‌های خود را با نهادهای مهم پژوهشی کشور آغاز کرد و طی سال‌های گذشته با مهم‌ترین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تفاهمنامه‌هایی را منعقد کرده است؛ ازجمله تفاهمنامه با دانشگاه هنر به عنوان دانشگاه مادر و مرجع در آموزش‌های هنری کشور که طی آن همکاری‌های خوبی صورت گرفت و ۵ طرح پژوهشی کلان به سرانجام رسید. همچنین طی این مدت، برنامه‌ها و همایش‌های مختلفی مانند کنگره بین‌المللی مکتب هنر رضوی، اردوهای دانشجویی در مشهد، کرسی‌ها و نشست‌های مختلف برگزار شد.
در اواخر تفاهمنامه ۳ ساله مذکور، ۲ مجموعه عملکرد خود را طی این مدت بررسی کردند و تصمیم گرفتند با توجه به تجربه خوبی که از تفاهمنامه پیشین داشتند، تفاهم جدیدی را بدون محدودیت زمان و بر اساس اهداف متمرکزی در خصوص مکتب هنر رضوی منعقد سازند تا بر اساس آن، توسعه ایده مکتب هنر رضوی در قالب‌های مختلف متمرکز شده و برنامه منسجمی برای آن طراحی گردد.
مکانیزم اجرایی این قرارداد به این صورت است که کارگروه مشترک شورای سیاست‌گذاری و علمی میان این دو مجموعه شکل گرفت که متولی تدوین و انتخاب موضوعات پژوهشی و تایید مواردی است که دبیرخانه مکتب هنر رضوی دریافت می‌کند تا به یک قرارداد تبدیل شود. دانشگاه هنر در این قرارداد، بازوی اجرایی آستان قدس رضوی نیز محسوب می‌شود و امور اجرایی در حوزه عقد قراردادهای مختلف با پژوهشگران و پیگیری آنها در دانشگاه هنر اتفاق می‌افتد. بر این اساس، علاقه‌مندان و پژوهشگران از سراسر کشور می‌توانند پس از انتشار فراخوان در محورهای پیشنهادی موضوعات خود را به دبیرخانه مکتب هنر رضوی ارسال کنند تا مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت طرح‌ها و ایده‌های برگزیده به قرارداد تبدیل و روند اجرایی آنها نیز آغاز می‌شود.
بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی کشور
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه هنر ایران درخصوص این همکاری مشترک گفت: اجرایی‌شدن تفاهمنامه میان مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی و دانشگاه هنر در حدود سه سال اخیر موجب ایجاد تعامل سازنده بین دو مجموعه در حوزه‌های علمی و پژوهشی شده و دستاوردهای کلان و نگاه راهبردی به فضای محتوایی پژوهش‌های دانشگاهی به همراه داشته که برگزاری کنگره بین‌المللی مکتب هنر رضوی یکی از برکات آن بود. هنرمندان، اندیشمندان و پژوهشگران عرصه هنر با مشارکت فعال خود در این کنگره به این ندا پاسخ دادند که از ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی کشور که مکتب هنر رضوی یکی از اصلی‌ترین آنها است، می‌توانیم استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: در این میان، باید علاوه بر پرداختن به احیا، بازخوانی، بازاندیشی و بهره‌گیری دوباره از ظرفیت‌های داخلی در این حوزه، به ظرفیت‌های بین‌المللی نیز توجه ویژه کرد. چراکه شخصیت برجسته امام هشتم(ع) فقط به شیعیان تعلق ندارد؛ بلکه به‌تمامی آزادگان و علاقه‌مندان به معنویت، اخلاق و فضیلت‌های انسانی تعلق دارد.
رنجبران گفت: در واقع، تعامل میان این دو مجموعه و پرداختن به موضوعات مرتبط با حضرت رضا(ع) از جنبه هنری، می‌تواند به وفاق عمومی در میان هنرمندان داخلی و حتی در سطح بین‌المللی منجر شود. آثار هنری موجود در آستان قدس رضوی در رشته‌های مختلف نیز نشان می‌دهد تمامی هنرمندان فارغ از هر مذهب، ایده و ملیتی به این آستان مقدس عرض ارادت دارند که این امر ظرفیت گسترده‌ای را در این مجموعه ایجاد کرده است.
بازخوانی مفهومی مکتب هنر رضوی
همایش ملی «بازخوانی مفهومی مکتب هنر رضوی»، مهرماه سال ۱۴۰۳ و از سوی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، با حضور ۳۰ نفر از استادان و فعالان دانشگاه‌های هنر ایران، تهران، تربیت مدرس و مدرسه اسلامی هنر در محل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار شد.
در این همایش علمی که طی دو روز با حضور چهره‌های برتر و استادان دانشگاه‌های تهران و قم برگزار شد، دکتر حسن بلخاری، علیرضا شیخی، ایرج داداشی، محمد خزایی، هادی ربیعی، سمانه رستم بیگی، محمدرضا مریدی، سید امیر کوشه‌ای و محمود ارجمند با موضوعات «تاملی در معنا و مفهوم مکتب»، «مفهوم‌شناسی هنر رضوی»، «نسبت معارف و فرهنگ رضوی با مکتب هنر رضوی»، «منبع‌شناسی هنر رضوی»، «زیبایی‌شناسی مکتب هنر رضوی با تأکید بر مناظرات و سیره امام رضا(ع)»، «روش‌شناسی مطالعات معطوف به هنر رضوی»، «بررسی مطالعات بین‌المللی و منطقه‌ای در زمینه هنر رضوی»، «مبانی نظری هنر دوره اسلامی و حضرت رضا(ع)» و «تجلی هنر رضوی در معماری» سخنرانی نمودند.