printlogo


احیای اصالت معماری ایرانی-اسلامی با بهره‌برداری از پروژه «ایوان قبله»
نقش عشق بر کاشی‌های حرم یار


پروژه ساماندهی نمای «میدان قبله» حرم مطهر رضوی از سال ۱۴۰۱ با هدف ساماندهی مسیر تشرف زائران در ورودی‌های اصلی و افزایش فضای خدماتی در محدوده حدفاصل ورودی‌های باب‌الرضا(ع) و باب‌الجواد(ع) آغاز شد. این پروژه با تلفیق فناوری‌های نوین و حفظ اصالت معماری اسلامی، نمای بیرونی منطقه را بهبود بخشیده و امکانات خدماتی را افزایش می‌دهد. همچنین با نماسازی متناسب با معماری حرم مطهر و ارتقای نمای بیرونی، به بهبود تجربه زائران و ایجاد منظرهای هماهنگ و فاخر کمک می‌کند.

پس از اتمام پروژه بزرگ صحن جامع، فضای بیرونی بین باب‌الرضا(ع) و باب‌الجواد(ع) که با نمای آجری ساده و بدون آرایه، حس ناتمام بودن را القا می‌کرد، نیازمند زیباسازی جدی بود. در این راستا، علاوه بر بهسازی سنگ‌فرش، ارتقای روشنایی و بهبود صوت صحن پیامبر اعظم(ص)، زیرساخت‌های فنی، تأسیسات حرم مطهر، روشنایی گنبد مطهر و سنگ‌فرش بست شیخ‌بهایی نیز اصلاح شدند.

یکی از ارکان اصلی پروژه، ساخت مجموعه خدماتی ویژه زائران با زیربنای حدود ۴۲۵۰ مترمربع و اجرای نماسازی بیش از ۸۵۰۰ مترمربع به همراه کف‌سازی حدود ۱۳۵۰۰ مترمربع است. این مجموعه به عنوان نمای اصلی مواجهه زائر با بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) عمل می‌کند. در این طرح، چند ایوان در جداره‌های اصلی احداث شده‌اند؛ ایوان مرکزی با ارتفاع ۲۶ متر و دو ایوان جانبی با ارتفاع ۱۰ متر طراحی شده‌اند. در ایوان مرکزی، از ترکیبات فاخر آجر و کاشی همراه با کتیبه‌های مدور و بنایی بهره گرفته شده است که در آن، کتیبه آیه‌الکرسی به سبک آجرتراشی و با الهام از کتیبه مدرسه نظامیه به خط کوفی تزیینی نقش بسته است.

همچنین، اجرای آبنما در مقابل ایوان اصلی و سایه‌ساری امتداد مسیر ورودی از باب‌الجواد(ع) به باب‌الرضا(ع)، علاوه بر ایجاد فضای معنوی، مسیر ورود و خروج زائران را مشخص نموده و فضاهای خدمات «پیش از تشرف» شامل اتاق‌های امانات، خدمات صندلی چرخدار، امانات چادر و دسترسی به سرویس‌های بهداشتی را در مجموع با بیش از ۱۵۰۰ مترمربع فضا و ۱۹ غرفه فراهم می‌کند.

زیباسازی نمای ضلع قبله از مرداد سال ۱۴۰۲ آغاز و در آبان ۱۴۰۳ به بهره‌برداری رسید. در این طرح، ۷۰ درصد مصالح با استفاده از آجر سنتی معقلی با الگوهای ساده و برجسته به کار گرفته شده و همراه با کاشی، سنگ، تأمین روشنایی و اجرای سنگ‌فرش محوطه‌سازی، نمایی زیبا و هماهنگ ایجاد شده است.