حالا فکر کنید که دژ ستبر و سیاهی چون ویروس کرونا برای دو سال سد راه این موج خروشان و مانع زیارت و دلدادگی سالانه آنان شود؛ شرایطی که جمعیت زائر عاشق و واله و دلتنگ را، دلتنگتر و بیتابتر میکند تا به محض کنار رفتن سد و مانع، سرازیر شوند به راهی که آنها را به یار و ارباب میرساند؛ آنچه دقیقاً در ایام اربعین امسال پس از دوسال وقفه رخ داد. دلتنگی در کنار شوق و اشتیاق زیارت اربعین پس از چندسال، با دل مردم این سرزمین شیعی آنچنان کرد که شاهد سفر انبوه جمعیت غیرمنتظره و چند میلیونی در بازهای کوتاه به سمت مرزها و خاک عراق بودیم. این شرایط حتی برای ستاد ملی اربعین هم که آمادگی و تجربه چندین ساله خدماترسانی به زوار اربعین را دارد، دور از انتظار و غافلگیر کننده بود، بهطوریکه در روزهای ابتدایی، در مرزها و خاک عراق کمبود برخی اقلام محسوس بود و برخی از زوار را درشرایط سختی قرارداده بود.
در این هنگام در کشورمان مثل همیشه پویشهایی برای جمعآوری و ارسال اقلام مورد نیاز به عراق راهاندازی شد که یکی از بزرگترین این پویشها متعلق به آستان قدس رضوی بود که طی آن 10 میلیون بطری آب و 40 هزار قطعه یخ در موکبهای داخل خاک عراق توزیع شد.
اما این تنها خدمت آستان مقدس رضوی به زائران اربعین نبود و این آستان متبرک با تمام قوا به میدان آمد و چتر حمایتی خود را چه از طریق برپایی موکبهای متعدد و مختلف در داخل خاک عراق و مسیر پیادهروی، و چه در استانهای مختلف کشور گشود تا هرکجا زائری عزم سفر زیارتی اباعبدالله (ع) کرده است، از خوان نعمت و نسیم مهرورزی سلطان خراسان بی نصیب نماند.
مجری و متولی خدماترسانی به زوار اربعین بنیاد کرامت آستان قدس رضوی بود و تلاشهای این بنیاد از مشهدالرضا و با راهاندازی و تبلیغات گسترده پویش نذر آب با همراهی خادمیاران این مجموعه در سراسر کشور آغاز شد و با ارائه انواع خدمات و پذیرایی از زائران از نقطه شروع سفر در خاک ایران تا انتهای مسیر در کربلا ادامه یافت و در نهایت با تقدیر از موکبداران عراقی خاتمه یافت.
اگرچه همه خدمات این بنیاد قابل ذکر و حائز اهمیت است، اما یکی از مهمترین و محسوسترین آنها، راهاندازی پویش نذر آب و ارسال چندین میلیون بطری آب و قالب یخ برای زوار اربعین در مرزها و مسیر پیادهروی بود.
مدیر مرکز خادمیاری و دبیرخانههای خدمت رضوی در تشریح جزییات این خدمت میگوید: بنیاد کرامت رضوی برای تکریم، اطعام و خدماترسانی به زائران اباعبدالله در ایام اربعین امسال برنامهریزی ویژه و گستردهای داشت که یکی از این بخشهای ویژه پویش «نذر آب» بود که براساس آن، 10 میلیون بطری آب و 40 هزار قطعه یخ برای زائران در داخل خاک عراق تهیه، ارسال و توزیع شد. مهدی رضویکیا میافزاید: در پویش نذر آب، تمرکز ما بر این بود که با تدابیر مشخصی از فشار هوای گرم عراق بر زائران اربعین بکاهیم. بر همین اساس، بهموازات توزیع بطریهای آب، بیش از 40هزار قطعه یخ نیز بین موکبهای پذیرایی ایرانی و عراقی توزیع شد.
پویش نذر آب اگرچه به دلیل انبوه جمعیت میلیونی زوار و وجود بحران کم آبی در روزهای نخست برگزاری این همایش بزرگ جهانی به چشم آمد، اما سایر خدمات آستان قدس رضوی هم در این ایام قابل توجه و کارگشا بود، چراکه از شرقیترین تا غربیترین مناطق کشور را در برگرفته بود. از پذیرایی از زائران پاکستانی در مرزهای شرقی کشور در میرجاوه گرفته تا خدماترسانی به زائران ایرانی و غیرایرانی در مرزهای غربی ایران شامل مرز های شلمچه، چذابه، خسروی، تمرچین و باشماق که خروج زائر از آنجا صورت میگرفت.
در ایام اربعین در مرزهای مذکور، کانونهای خدمت رضوی استانهای خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، گیلان، آذربایجان غربی، اردبیل، کرمانشاه، ایلام، البرز، قزوین، تهران، مرکزی، خوزستان، کهکیلویه و بویر احمد، هرمزگان و بوشهر با همراهی خادمیاران و خادمان آستان قدس رضوی به بیش از سه میلیون زائر اربعین خدمات ارائه کردند.
مدیر مرکز خادمیاری و دبیرخانههای خدمت رضوی در این خصوص با اشاره به برپایی چندین موکب خدمترسانی در 9 مرز ورودی کشور از برپایی دهها موکب خدمترسانی در کشور عراق و استقرار آشپزخانه مرکزی در مرز مهران خبر داده و میگوید: طبخ و توزیع دو میلیون وعده غذایی و اعزام 50 نفر از خدام حرم رضوی به عراق با هدف اهدای هدایای متبرک به مواکب از اقدامات آستان قدس در این ایام است.
وی میافزاید: قریب به 50 موکب از مشهد مقدس بنابر تأکید تولیت آستان قدس رضوی و با حمایت مادی و معنوی این مجموعه با هدف خدمترسانی به زائران پیاده اربعین حسینی در کربلا، سامرا، کاظمین و ... مستقر شدند و تأمین ۱۰۰ تن برنج، ۷ تن گوشت گرم، یک میلیون و۵۰۰ هزار بطری آب معدنی و توزیع سه میلیون و ۵۰۰ هزار وعده غذا میان زائران در کشور عراق را برعهده گرفتند.
به گفته مهدی رضوی کیا، 18 موکب نیز در ۱۱ نقطه مرزی داخل کشور با حضور خدمه و خادمیاران رضوی در مرزهای میرجاوه و ریمدان سیستان و بلوچستان، مرز دوغارون خراسان رضوی، مرز آستارا در استان گیلان، مرز بیلهسوار استان اردبیل، مرز تمرچین آذربایجان غربی، مرز خسروی کرمانشاه، مرزهای شلمچه و چذابه خوزستان، مرز مهران در ایلام و مرز باشماک در کردستان برپا شد و از طریق آنها ۱۰۰ تن برنج ، ۲ میلیون آب معدنی و دو میلیون غذا بین زائران توزیع شد.
هر جا موکبی برای خدمت برپا شود، باید موکبداران و خدمتگزارانی آن را اداره کنند. این مهم در موکبهای آستان قدس رضوی بر عهده بیش از ۵ هزار نفر از خدام و خادمیاران رضوی گذاشته شد. این خدام که مهرورزی با مردم را از مولای خود؛ علی بن موسی الرضا (ع) آموختهاند، در نهایت صبر و مدارا و مهربانی در ۶۸ موکب آستان قدس رضوی در داخل و خارج از کشور مستقر شدند تا خادم شبانهروزی زوار اباعبدالله (ع) در ایام اربعین حسینی باشند.
ارائه خدمات درمانی نیز مورد توجه و تأکید تولیت آستان قدس رضوی بود. از همین روی با همت بنیاد کرامت رضوی و به منظور ارائه خدمات درمانی اضطراری در موکب مهران، 3 اتوبوس بیمارستانی و یک دستگاه آمبولانس مستقر شد. دو پزشک عمومی و متخصص و پرستاران خبره برای خدمترسانی به بیماران در این مجموعه درمانی به صورت شبانهروزی فعالیت داشتند و روزانه حدود 300 تا 400 بیمار در این بیمارستانهای سیار پذیرش شدند.
زائران در مرزهای خروجی کرمانشاه هم از خدمات درمانی آستان قدس بینصیب نماندند. در همین راستا دارالشفای امام رضا (ع)، در آستانه اربعین حسینی و به همت کانونهای خدمت رضوی بنیاد کرامت رضوی در خطوط مرزی این استان و در دو کیلومتری حرم مطهر امام حسین (ع) برپا شد. جمعی از پزشکان عمومی، پزشکان متخصص، داروسازان، پرستاران و پیراپزشکان کشور، با حضور در این دارالشفاء و پوشیدن ردای خدمت، نام خود را به عنوان خادمان سلامت حضرت رضا (ع) و زائر پیاده اربعین به ثبت رساندند.
یکی از نکات مهمی که در سالهای گذشته کمتر به آن توجه می شد و در یکی دوسال اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته، خدمترسانی به زوار در روزهای پس از اربعین است که فعالیت بیشتر موکبهای عراقی در این ایام به پایان میرسد. جمع شدن موکبها در روزهای پس از اربعین معمولا به سردرگمی و در رنج افتادن زائرانی منجر میشد که به هر دلیل فرصت بازگشت فوری به کشور برایشان مقدور نبود. از همین روی موکب امام رضا (ع) مستقر در مرز مهران تا ۵ روز پس از اربعین حسینی مصادف با ۲۵ صفر به ارائه خدمات به زائران ایرانی پرداخت تا زائران اربعین در حین برگشت به کشور، برای تأمین غذا و آب با مشکلی مواجه نشوند.